1.0
PENGENALAN
Pemulihan Meiji
pada tahun 1868 merupakan suatu peristiwa yang penting dalam sejarah Jepun. Sebelum
Meiji mengambil alih kuasa, pemerintahan Jepun adalah dibawah naungan Shogun
Tokugawa. Tokugawa Ieyasu telah mendominasi arena politik Jepun dari tahun 1603
sehingga 1616 dan merupakan pemimpin yang teragung di Jepun dalam abad ke 17.
Beliau telah mengasaskan Kesyogunan Tokugawa (1603-1867) yang merupakan
Kerajaan Tentera yang memerintah paling lama dalam sejarah Jepun sehinggalah
kejatuhannya apabila kuasanya diambil alih oleh Maharaja iaitu pada tahun 1868.[1]
Taakulan asas pemulihan yang dilaksanakan oleh Maharaja Meiji telah
mengembalikan Maharaja kepada kedudukannya yang sebenar sebagai ketua
masyarakat Jepun yang tertinggi. Ianya merupakan suatu kedudukan yang sebelum
ini telah ditandakan oleh permulaan suatu era baru yang dikenali sebagai Era
Meiji dan pemindahan ibu negara diraja dari Kyoto ke Edo (kini dikenali sebagai
Tokyo).[2] Era
Meiji telah berjaya menjadikan Jepun sebagai negara terkuat di Asia. Pemodenan
Era Meiji turut menjadikan Jepun muncul sebagai negara yang termaju ekonominya
di rantau Asia Timur.
Semangat
nasionalisme dalam kalangan rakyat jepun yang melampau, telah menjadikan Jepun
sebagai negara penakluk. China merupakan mangsa pertama kerana yang menjadi
negara taklukan Jepun. Sejak kejayaanya mengalahkan China dalam tahun 1894
sehingga 1895, Jepun mula menonjolkan dirinya sebagai satu kuasa terunggul di
sebelah Timur. Selepas kejayaannya ketika Perang China-Jepun, meletus pula
Perang Rusia-Jepun pada 1904-1905 yang juga memihak kepada Jepun. Jepun juga
telah merampas Korea pada 1910, campur tangan di Siberia pada 1917 dan pada
tahun yang sama tanpa menghiraukan kedaulatan negeri China, Jepun cuba
menduduki wilayah Shantung, menakluki Manchuria pada 1931, menceroboh China
pada 1937 dan akhirnya dengan perasaan sombong memulakan Perang Pasifik pada
1941.[3]
2.0
POLITIK
2.1
Jepun
Menjalankan Dasar Imperialisme
Permodenan Jepun yang bermula
selepas pemerintahan Maharaja Meiji telah membawa negara itu ke era penuh
kemajuan. Politik dan ekonomi feudal Jepun telah diganti dengan sistem
pentadbiran dan ekonomi gaya Barat. Secara tidak langsung, permodenan Jepun
berjaya mengelakkan ia menjadi mangsa penjajahan Barat. Pada penghujung abad
ke-19, sebaik sahaja berjaya memansuhkan perjanjian berat sebelah (unequal treaty) yang dibuat dengan Barat
pada zaman Tokugawa dahulu, Jepun mula melancarkan dasar luar yang lebih
agresif di Asia Timur, terutamanya terhadap China. Peningkatan minat kuasa
Barat meluaskan cengkaman masing-masing di China setelah negara itu kalah
kepada Jepun dalam perang pada tahun 1894 juga mendesak Jepun untuk terlibat
sama dalam perlumbaan membuka kawasan pengaruh di negara yang sangat berpotensi
dalam melengkapi keperluan industrinya. [4]
Kejayaan Jepun telah mengubah tindakan mereka
menjadi sebuah negara penakluk. Faktor-faktor ekonomi, semangat nasionalisme
yang melampau dan tekanan politik serta
tentera menyebabkan Jepun menyertai kuasa-kuasa Barat menjadi negara penakluk.
Mangsa pertama Jepun ialah Negara China. Peristiwa pembunuhan seramai 54 orang
nelayan Kepulauan Ryukyu di Taiwan pada tahun 1874 menjadi alasan bagi Jepun
untuk menuntut Kepulauan Ryukyu dan ganti rugi. Negara China terpaksa melayani
tuntutan Jepun itu.[5]
Pada tahun 1894 sehingga 1895, berlaku siri peperangan antara China dan Jepun
yang dikenali Perang China-Jepun. Jepun berjaya mengalahkan China sehingga
menyebabkan China terpaksa menerima syarat-syarat yang dikenakan oleh Jepun. Pada
17 April 1895, Perjanjian Shimonoseki ditandatangani oleh kedua-dua pihak.
Perjanjian tersebut memberi hak kepada Jepun ke atas Taiwan, Kepulauan
Pescadores dan Semenanjung Liaotung. Namun, Semenanjung Liaotung dikembalikan
semula kepada Negara China akibat bantahan daripada Jerman, Rusia dan Perancis.
Seterusnya, Jepun melihat Korea sebagai kawasan
strategik dan mempunyai kepentingan ekonomi. Jepun menganggap Korea merupakan
sebuah kawasan yang boleh melindungi negaranya kerana Korea boleh digunakan
sebagai medan pertempuran bagi menggelakkan negara matahari terbit itu menerima
kehancuran apabila berlakunya peperangan. Salah satu faktor berlakunya Perang
China-Jepun adalah disebabkan berlakunya krisis dalam Korea sehingga
menyebabkan tercetusnya Pemberontakan Tonghak.[6] Korea
sangat penting bagi Jepun dari segi strategi sekiranya Jepun berhasrat
memperluaskan tanah jajahannya hingga ke Manchuria dan China. Korea akan dapat
dijadikan batu loncatan bagi melangkau lebih jauh lagi dalam menggapai
cita-cita imperialisme Jepun. Oleh sebab takut akan ancaman luar khususnya
Rusia dan ingin menguasai Korea daripada Negara China, maka Jepun bertindak
memaksa Korea pada 26 Februari 1876, menandatangani perjanjian perdagangan dan
persahabatan. Perjanjian itu menyatakan pembukaan tiga pelabuhan Korea iaitu
Pusan, Inchon dan Wonsan. Jepun juga telah mengiktiraf kemerdekaan Korea. [7]
Perang China-Jepun menjelaskan bahawa Jepun menjadi
kuasa besar Asia. Menjelang awal abad 20, ia berdepan pula dengan Rusia. Krisis
Rusia-Jepun berpunca daripada masalah Manchuria dan Korea. Rusia dikatakan
semakin berminat dengan Manchuria. Manakala, Perjanjian Li-Lobanov pada Jun
1896 antara Rusia dan Negara China telah menyetujui pembinaan Jalan Kereta Api
Trans-Siberia Manchuria. Perkhimatan kereta api ini secara rasminya dibuka oleh
Czar Nicholas II pada tahun 1891 yang menyambungkan Vladivostok dengan Russia
di sebelah Eropah.[8]
Seterusnya pada Mac 1898, Rusia mendapat pajakan 25 tahun ke atas bahagian
Selatan Semenanjung Liaotung yang mengandungi Port Arthur dan Dairen. Sebelum
ini Jepun ditekan oleh Rusia agar tidak mengambil Semenanjung Liaotung tetapi
pajakan ke atas semenanjung ini mencerminkan sikap Rusia yang ingin meluaskan
pengaruhnya ke Asia Timur.
Bagi mengawal kuasa Rusia di Asia Timur, Jepun telah
mengambil jalan kekerasan. Oleh sebab itu, berlaku Perang Rusia-Jepun pada
10 Februari 1904 dan akhirnya melalui
perang ini ianya menyebelahi pihak Jepun. Pada 5 September 1905, Perjanjian
Portsmouth telah ditandatangani oleh kedua-dua pihak. Dalam perjanjian tersebut,
Rusia mengakui kepentingan-kepentingan Jepun di Korea. Manakala, pajakan Rusia
ke atas Semenanjung Liaotung dan jalan kereta api dari Port Arthur ke Mukden
diserah kepada Jepun. Selain itu, Rusia terpaksa menyerahkan pula bahagian
selatan Pulau Shaklin. Kejayaan Jepun ini meletakkan Jepun sebagai kuasa besar
dunia. Selepas perjanjian tersebut, Jepun semakin melampau apabila berjaya
menakluk Korea pada tahun 1910. [9]
Pada tahun 1914, Perang Dunia Pertama meletus di
Eropah dan kuasa-kuasa Barat terpaksa menumpukan perhatian mereka di Eropah. Perang
ini membolehkan Jepun untuk menguatkan kepentingan dan pengaruhnya di Asia
Timur. Untuk mendapat sokongan kuasa British dan Amerika Syarikat serta sekutu
mereka, Jepun telah mengisytiharkan perang ke atas Jerman. Dasar ini ternyata
berhasil apabila Jepun diberi mandat untuk melumpuhkan kedudukan Jerman di Asia
Timur. Jepun telah menawan Teluk Kiaochow dan merampas konsesi-konsesi Jerman
di Shantung. Manakala, beberapa pulau kepunyaan Jerman di Lautan Pasifik
seperti Kepulauan Mariana, Carolina dan Marshall juga telah ditawan.
Pada 18 Januari 1915, Jepun telah memberi penekanan
terhadap China dengan membuat Dua Puluh Satu Tuntutan ke atas Negara China.
Kesibukan kuasa-kuasa Barat di Eropah memberi jalan yang luas kepada Jepun
memaksa China menerima tuntutan mereka. Dua Puluh Tuntutan tersebut dibahagikan
kepada lima kumpulan iaitu :[10]
1. Mengiktiraf
kedudukan Jepun di Shantung
2. Kedudukan
istimewa Jepun di Manchuria dan Mongolia Dalam
3. Usaha
sama Jepun-China dalam industry besi keluli
4. Tidak
akan menyerah mana-mana kawasan perairan kepada kuasa ketiga
5. Jepun
mengawal beberapa pentadbiran tempatan penting di China.
Apabila Perang Dunia Pertama tamat
pada 1918, negara yang menang termasuk Jepun mengadakan satu persidangan damai
di Paris. Akhirnya terbentuklah Perjanjian Versailles yang telah memutuskan
bahawa semua hak Jerman di Shantung akan diserahkan kepada Jepun. Manakala
Kepulauan Carolina, Marshall dan Marina akan ditadbir oleh Jepun sebagai
wilayah mandat Liga Bangsa-Bangsa. Perjanjian Versailles seolah-olah memberi
pengiktirafan kepada Jepun untuk menjadi kuasa imperialisme baru di Asia Timur.
Manakala bantahan China terhadap perjanjian tersebut tidak dilayan oleh
kuasa-kuasa Barat malah tuntutan tersebut dipersetujui oleh pihak Barat.[11]
2.2
Kekuatan
Organisasi Ketenteraan
Salah satu faktor mengapa Jepun
dianggap sebagai kuasa imperialis yang sangat kuat di Asia adalah disebabkan
kekuatan tenteranya. Kekuatan tentera Jepun membuatkan Jepun lebih agresif dan
menjadi kuasa penakluk. Permodenan dan
pembesaran angkatan tentera mendapat perhatian utama sejak Maharaja Meiji
mengambil alih tampuk pemerintahan Jepun daripada pemerintahan Shogun. Maharaja
Meiji sedar bahawa kekuatan bangsa barat adalah terletak pada persenjataan yang
moden. Oleh sebab itu, untuk menandingi bangsa barat Jepun haruslah mempunyai
senjata-senjata dan tentera moden. Pihak tentera telah merangkumi bidang kuasa
politik yang luas. Maka di atas dasar ini, kerajaan Jepun memberi keutamaan
terhadap pembangunan angkatan tentera darat dan laut.[12]
Dalam membentuk satu pasukan
ketenteraan yang moden, Yagamata Aritmomo dari Choshu merupakan salah satu
tokoh yang penting dalam hal yang berkaitan kenteraan. Seperti negara-negara
Barat, Jepun telah mengadakan undang-undang kerahan tenaga kepada pemuda-pemuda
berumur 20 tahun dalam tahun 1872. Dalam tahun 1873, Jepun telah berjaya
membentuk Tentera Kebangsaan Jepun yang mana anggotanya diambil dari segenap
lapisan masyarakat, tidak dimonopoli oleh golongan samurai seperti zaman
lampau. Pada 1878, Semangat Ketenteraan
diwujudkan bertujuan menanamkan semangat keperwiraan, taat setia dan mengikut
perintah. [13]
Angkatan
Laut Jepun juga tidak lepas dari mengalami permodenan. Puak Satsuma yang
terkenal sebagai kaum pelaut adalah bertanggungjawab dalam kebangkitan angkatan
laut sebagai satu angkatan laut yang kuat. Dalam perkara-perkara mengenai
angkatan laut, Jepun menumpukan perhatian ke Britain untuk mendapatkan
pegawai-pegawai bagi melatih angkatan laut Jepun kerana Britain terkenal
sebagai kuasa terkuat dalam angkatan laut. Kapal-kapal perang bagi angkatan
laut Jepun dibeli dari Britain. Namun demikian, Jepun telah berusaha untuk
membina kapal perangnya sendiri. Pada tahun 1875, Jepun telah berjaya membina
dua kapal perang di limbungan Nagasaki. Dengan usaha yang bersungguh-sungguh
Jepun telah berjaya membentuk satu pasukan tentera yang benar-benar moden dan
kuat. Sebagai contoh kejayaan Tentera Kebangsaan Jepun dalam tahun 1877 apabila
tentera Jepun telah menumpaskan pemberontakan golongan samurai pemimpin Saigo
Takamori. Tentera Kebangsaan yang telah terlatih secara barat dengan mudah
sahaja mengalahkan pemerontakan itu.[14]
Kekuatan angkatan
laut Jepun terbukti apabila Angkatan Laut Jepun berjaya mengalahkan Angkatan
Laut China di Muara Sungai Yalu dalam bulan September 1894 ketika berlakunya
Perang China-Jepun. Sebelum peperangan itu meletus, Jepun menganggap bahawa
negara tersebut tidak yakin boleh mengalahkan China. Namun akhirnya, China
mengalami kekalahan dalam perang tersebut. Begitu juga ketika Perang
Rusia-Jepun 1904-1905 yang mana pihak Jepun berjaya mengalahkan angkatan laut
Rusia dalam pertempuran di Selat Tsushima. Kejayaan angkatan laut Jepun dalam
kedua-dua pertempuran itu, tidak sahaja menaikkan imej bangsa Jepun malahan
nama pegawai-pegawai Inggeris juga turut harum kerana latihan yang diberikan
kepada angkatan laut Jepun. Begitu juga dengan senjata dan peralatan perang
mahupun kapal-kapal perang yang dibeli dari Barrow, Elswick dan Sheffield di
England.[15]
3.0
Ekonomi Jepun
i)
Perindustrian
Setelah pemulihan Meiji berlaku,
para pemimpin Meiji giat berusaha memperkukuhkan kedudukan ekonomi di negara
mereka. Tindakan beberapa kuasa Barat memperhebatkan tekanan politik keatas
China dalam tahun 1880-an memuncakkan lagi perasaan terancam dalam kalangan
para pemimpin Jepun. Perkembangan tersebut mendorong para pemimpin
mempergiatkan pelancaran program-program pemodenan dan industrialisasi secara
besar-besaran di Jepun.
Rancangan permodenan dan proses
perindustrian di Jepun telah pun dimulakan sebaik sahaja berlakunya proses
Pemulihan Meiji. Rancangan pemodenan dan perindustrian tersebut digemblengkan
melalui tiga bentuk program yang dikenali sebagai Fukoku-kyohei (menjadikan Jepun sebagai sebuah negara yang kaya dan
mempunyai angkatan tentera yang kuat), Shokusan-Kogyo(mengembangkan
industri dan meningkatkan perniagaan) dan Bumnmei-Kaika
(membangunkan sebuah bangsa Jepun yang berkesedaran dan bertamadun).
Sepanjang era Meiji, para pemimpin
Jepun sentiasa memberikan keutamaan ketiga-tiga program tersebut. Mereka
percaya bahawa perindustrian merupakan cara terbaik bagi mengukuhkan kedudukan
ekonomi, politik dan kekuatan angkatan tentera Jepun. Melalui ketiga-tiga program
tersebut, para pemimpin Jepun berharap ia dapat mengangkat kedudukan bangsa
Jepun sebagai Shujiu-minzoku atau master race sehingga mengatasi
bangsa-bangsa lain di dunia.
Walaupun kerajaan dan pemimpin
Jepun begitu ghairah melopori proses pemodenan dan industrialisasi di negara
mereka, tetapi mereka sentiasa mengambil langkah tersebutdengan penuh
berhati-hati. Contohnya, walaupun pada peringkat awal, Jepun mengalami masalah
besar dari segi modal, namun para pemimpin negara itu mengambil keputusan tidak
menggunakan modal dan pelabur asing bagi menggerakkan proses industrialisasi di
negara mereka.[16]
Mereka terpaksa berhati-hati terhadap modal asing kerana beranggapan bahawa
kemasukan modal dan pelabur asing akan menyebabkan Jepun terus bergantung
kepada negara luar dan akan membuka jalan kepada bertapaknya kepentingan asing
dalam ekonomi negara mereka. Oleh kerana mereka tidak mahu bergantung kepada
modal dan pelabur asing, maka mereka berusaha dengan gigih menggembleng semua
sumber dalam negeri bagi mencapai matlamat mewujudkan sebuah negara yang
maju dan bebas daripada ancaman
kuasa-kuasa Barat.
Kejayaan Jepun membangunkan ekonomi
tanpa banyak bergantung kepada penglibatan kuasa-kuasa Barat akhirnya
membolehkan Jepun muncul sebagai satu-satunya negara bukan Barat yang memiliki
sektor perindustrian yang maju. Pencapaian itu telah dapat mengelakkan negara
itu daripada menjadi anggota kelab “negara dunia ketiga” tidak sebagaimana yang
dialami oleh kebanyakkan negara Asia lain.
Pada penghujung abad ke-19, kejayaan
proses industri Jepun telah menyedarkan para pemimpin Jepun bahawa ekonomi
Jepun sangat rapuh disebabkan oleh kekurangan bahan mentah di negara itu.
Mereka mendapati semakin maju industri di negara itu, semakin besar
pergantungan mereka terhadap bahan mentah dari luar negeri.Selain itu, Jepun
juga memerlukan pasaran yang lebih luas bagi mengembangkan lagi potensi sektor
berkenaan. Para pemimpin Jepun sedar, bahawa ketiadaan bahan mentah dan pasaran
luar serta kelemahan kuasa beli akan menjadi ancaman kepada negara itu untuk
mempertingkatkan keupayaan industri dan memantapkan kedudukan ekonominya.
Justeru itu, mereka mendapati salah satu cara untuk mengurangkan pergantungan
Jepun kepada bahan mentah dari negara Barat khususnya Amerika Syarikat dan
memenuhi keperluan pasaran negara itu ialah dengan menjadikan Asia Timur,
khususnya Korea dan China bukan sahaja sebagai pembekal bahan mentah bahkan
juga sebagai pasaran barangan industri negara itu.[17]
Misalnya, kesan daripada usaha
untuk memodenisasi negara tersebut, Jepun mengalami masalah kewangan yang
serius dan inflasi kian meningkat serta kos kehidupan mula melambung tinggi di
bandar-bandar. Petani-petani Jepun juga dibebani dengan cukai-cukai yang
tinggi.Kesatuan-keastuan sekerja telah diharamkan dan pekerja-pekerja terpaksa
bekerja lebih masa dan dibayar dengan upah yang rendah.Masalah ekonomi yang
dihadapi telah mendorong Jepun untuk meluaskan kuasanya di Korea.Kerajaan Meiji
telah memperolehi banyak faedah ekonomi hasil Perjanjian Chemulpo (1876) dengan
mengeksploitasi pasaran dan sumber-sumber asli di Korea.[18]Jepun
juga telah mendirikan kilang-kilang kain dan kertas di Korea dan
syarikat-syarikat Jepun juga telah membeli beras, kacang soya, kulit lembu,
emas dan lain-lain pada harga yang rendah serta memperoleh banyak keuntungan.[19]
Sementara itu, selepas kemenangan
Jepun keatas Rusia dalam perang Rusia-Jepun pada tahun 1904, secara rasminya
telah membolehkan Jepun berada sebaris dengan kuasa kolonial Barat di Asia.
Kuasa-kuasa Barat lain mula berasa bimbang terhadap kemunculan negara tersebut.
Kemunculan kuasa Jepun bukan sahaja akan merancakkan lagi persaingan politik di
Asia Timur, malahan akan menggugat kepentingan ekonomi mereka.[20]Namun,
selepas perang tersebut juga, ekonomi Jepun mengalami keadaan yang agak
buruk.Ekonomi Jepun merosot dan rakyat terpaksa menanggung bebanan cukai demi
mempertahankan keselamatan negara.Disebabkan itu, Jepun telah menceburi bidang
perusahaan berat terutamanya membina kilang-kilang membuat alat-alat
senjata.Jepun sedar untuk menjadi sebuah negara imperialis, Jepun perlulah
mengeluarkan sendiri alat kelengkapan perang tanpa mengharapkan bantuan
daripada negara-negara luar.
Peningkatan ekonomi Jepun dalam
Perang Dunia Pertama ini memperlihatkan permintaan besar bagi barang-barang
Jepun di luar negeri terutamanya senjata dan alat-alat perang bagi sekutunya di
Eropah. Sekutu-sekutu Jepun seperti Britain, Perancis dan Itali masing-masing
berlumba-lumba mengeluarkan senjata dan alat pertahanan, sehinggakan mereka
tidak membekalkan barang-barang buatan mereka ke pasaran-pasaran seperti China,
Asia Tenggara dan bahagian-bahagian lain dunia. Jadi, kesempatan ini telah
digunakan sebaik mungkin oleh Jepun untuk meluaskan pasaran barangannya ke
kawasan-kawasan tersebut dan memberikan keuntungan yang besar kepada Jepun.
Perang Dunia Pertama telah
memberikan manfaat yang besar kepada Jepun terutamanya dari aspek ekonomi
Jepun.Kesan daripada Perang Dunia Pertama, pihak Berikat telah mula mermbuat
tempahan senjata dan peralatan-peralatan perang buatan Jepun. Di samping
kapal-kapal dagangan Jepun telah mengambil alih pengangkutan perdagangan di
dunia disebabkan kebanyakkan kapal-kapal Eropah telah terpaksa balik ke sana.
Selain itu eksport kain Jepun juga telah meningkatkan hasil penjualan kain di
Asia Tenggara yang sebelum ini, pengeluaran dan pembekal kain telah dimonopoli
oleh Britain, Jerman dan Perancis. Eksport kain kapas Jepun antara tahun 1913
sehingga tahun 1918 telah bertambah iaitu daripada 412 juta ela kepada 1174
juta ela. Dalam waktu yang sama juga, bilangan kapal perdagangan meningkat
daripada 1.5 juta tan menjadi 3 juta tan. Hasil pendapatan perkapalannya pula
telah meningkat daripada 41.2 juta yen kepada381.4 juta yen.Perdagangannya
sahaja menghasilkan sejumlah 1.2 billion yen.Hasil pertanian Jepun juga telah
meningkat daripada 16 % menjadi 29 %.[21]Kadar
import pula bertambah sebanyak 760 %. Aktiviti perdagangan telah meningkat
sebanyak tujuh kali ganda iatu sebanyak 760 % dalam tahun yang sama. Nilai
pengeluaran perindustrian juga turut bertambah daripada 1.4 trillion pada tahun
1914 kepada 3.42 trillion dalam tahun 1921.
Namun, peningkatan ekonomi Jepun
tidak kekal lama.Setelah berakhirnya Perang Dunia Pertama pada tahun 1919,
permintaan alat-alat senjata dan pertahanan di Eropah turut merosost.Setelah
perang tamat, negara-negara Barat mula meningkatkan semula pasaran-pasaran lama
mereka di Asia Tenggara dan China.Keadaan ini mengakibatkan kemelesetan ekonomi
Jepun menjelang tahun 1920.
ii)
Wilayah
dan Pelabuhan Jepun
Pemodenan di negara Jepun yang
bermula pada tahun 1868 telah membawa negara tersebut ke era penuh kemajuan.
Sistem ekonomi yang bercorak feudal ditinggalkan dan digantikan dengan ekonomi
gaya Barat. Faktor ekonomi merupakan salah satu faktor yang mendorong Jepun
menyertai negara-negara Barat untuk menjadi negara penakluk.Mangsa pertama
Jepun ialah negara China.Misalnya, pada 17 April 1895, perjanjian Shimonoseki
telah ditandatangani antara pihak Jepun dan China.Melalui perjanjian tersebut,
Jepun telah mendapat hak ke atas Taiwan, Kepulauan Pescadores dan Semenanjung
Liaotung. Namun, akhirnya Semenanjung Liatong terpaksa dikembalikan semula kepda China kerana mendapat bantahan
daripada Jerman, Rusia dan Perancis.[22]
Sebelum itu, pada tahun 1875 satu
persetujuan sempadan telah ditandatangani antara Jepun dengan Rusia dimana
Jepun menggugurkan tuntutannya ke atas Sakhlin sebagai ganti terhadap Kepulauan
Kurile. Persetujuan ini bermaksud bahawa Rusia mengiktiraf kuasa Jepun keatas
Hokkaido.Kemudia dalam tahun 1879, Kepulauan Ryukyu atau Okinawa telah diserap
sebagai wilayah Jepun.Kepulauan Okinawa telah lama mengekalkan hubungan jajahan
takluk dengan negara China.Namun demikian, dalam tahun 1879 kepulauan ini telah
dijadikan sebahagian daripada wilayah Jepun apabila mereka diberi status
wilayah (prefecture) oleh Kerajaan Meiji.[23]
Seterusnya Jepun juga berminat
untuk menguasai Korea.Jepun melihat Korea sebagai kawasan yang strategik dan
mempunyai kepentingan ekonomi.Selain itu, disebabkan takut dengan ancaman kuasa
luar terutamanya Rusia, Jepun telah memaksa Korea untuk untuk menandatangani
satu perjanjian perdagangan dan persahabatan pada 26 Februari 1876.Hasil
perjanjian itu, Korea telah membuka tiga pelabuhannya kepada Jepun iaitu Pusan,
Inchon dan Wonson.
Selain itu, awal abad ke-20
memperlihatkan terjadinya krisis antara Rusia-Jepun yang disebabkan oleh
masalah Manchuria dan Korea.Rusia semakin berminat untuk menguasai Manchuria
kerana ingin mendapatkan pangkalan angkatan laut yang bebas dari pembekuan pada
musim sejuk selain mempunyai kepentingan perdagangan di Manchuria.Jepun pula
mempunyai kepentingan politik, ekonomi dan sosial untuk menguasai
Manchuria.Kepentingan ekonomi Jepun di Manchuria dianggap yang paling
utama.Manchuria merupakan negara pengeluar kacang soya dan Jepun sebagai negara
pembeli yang utama.Mancuria juga mengeluarkan kayu-kayan, arang batu, besi dan
emas.Tambahan pula, penduduk Jepun yang semakin bertambah telah menimbulkan
masalah bahan makanan dan penempatan. Oleh itu, Jepun memerlukan Manchuria bagi
mengatasi masalah ini.Perang Rusia-Jepun yang meletus pada 10 Februari 1904
telah memberi kesempatan kepada Jepun untuk menguasai Manchuria apabila
peperangan ini telah membawa kemenangan kepada pihak Jepun. Walau bagaimnapaun,
pada tahun 1905, perjanjian Portsmouth telah ditandatangani oleh kedua-dua
pihak ini.Melalui perjanjian tersebut,Menteri Luar Negeri
Jepun Komura telah memperoleh persetujuan China untuk memindahkan hak-hak dan
kepentingan Russia dari Manchuria dan diserahkan kepada Jepun. Pada 22 Disember
1905 pula, Perjanjian Peking telah ditandatamgani dan ianya memberi kuasa penuh
kepada Jepun ke atas Manchuria Selatan. Selain itu, Rusia juga telah mengakui
kepentingan kepentingan Jepun di Korea. Selain itu, pajakan Rusia ke atas
Semenanjung Liaotung dan jalan kereta api dari Port Athur ke Mukden telah
diserahkan kepada Jepun. Rusia juga terpaksa menyerahkan bahagian selatan Pulau
Sakhalin kepada Jepun.Kejayaan Jepun ini telah meletakkan Jepun sebagai kuasa
besar dunia.[24]
Meletusnya Perang Dunia Pertama
pada tahun 1914 telah membolehkan Jepun untuk menguatkan kepentingan dan
pengaruhnya di Asia Timur.Jepun telah mengisytiharkan perang ke atas Jerman dan
perkara ini telah disokong oleh British, Amerika Syarikat dan sekutu
mereka.Kesannya, Jepun telah berjaya menawan Teluk Kiaochow dan merampas
konsesi-konsesi Jerman di Shantung. Selain itu, beberapa pulau milik Jerman di
Lautan Pasifik seperti Kepulauan Mariana, Carolina dan Marshall juga telah
berjaya ditawan oleh Jepun.
Seterusnya, apabila Perang Dunia
Pertama berakhir pada tahun 1918, negara yang menang termasuk Jepun telah
mengadakan satu persidangan damai di Paris. Akhirnya termetrai Perjanjian
Versailles dimana melalui perjanjian ini semua hak Jerman di Shantung akan
diserahkan kepada Jepun. Perjanjian Versailles seolah-olah memberi
pengiktirafan kepada Jepun untuk menjadi kuasa imperialise baru di Asia Timur.
China kemudiannya telah mengemukakan bantahan terhadap perjanjian tersebut
namun tidak dilayan oleh kuasa-kuasa Barat.Malahan, tuntutan Jepun telah dipersetujui
oleh kuasa-kuasa Barat.
Rusia
ingin meluaskan tanah jajahan di Manchuria
Manchuria merupakan kawasan yang
strategik di Asia Timur. Kedudukannya berada di sebelah timur laut Tiongkok
bersempadan dengan Korea Utara dan Rusia. Manchuria juga merupakan satu kawasan
yang kaya dengan sumber bahan mentahnya. Kebanyakan kawasan tersebut
mengeluarkan hasil tanaman seperti kacang, sekoi, kaolin dan gandum. Cita-cita
Rusia selain hendak berkuasa di Mancuria, tekadnya juga untuk menjauhkan
kuasa-kuasa lain dari Tiongkok. Mancuria dipandang oleh Rusia sebagai pembekal
(supplier) dan perhubungan adalah lebih baik kedudukannya di Siberia Timor.
Mengikut rancangan-rancangan Rusia, tujuan untuk menakluki Rusia ialah
memajukan daerah Siberia Timor yang lebih mundur daripada Mancuria. Adanya
arang batu, besi, emas dan kayu-kayan akan menjadi asas untuk menjadi asas
untuk pekan baru dan perusahaan.[25]
Dengan ini Mancuria menjadi satu kawasan di Timor jauh yang penting bagi Rusia
daripada segi tentera dan ekonomi dan juga politik.
. Rusia mempunyai kepentingan
perdagangan di Machuria. Kecenderungan Rusia untuk meluaskan tanah jajahan
terutama di Mancuria terbukti apabila dalam tahun 1896-1899, Rusia telah
merancang
1) Membina
jalan keretapi Trans-Siberia yang akan melalui Bandar Harbinke wilayah pantai.
2) Mendapatkan
hak berjalan merentang Manchuia Utara yang akan bersambung dengan jalan
keretapi Trans-Siberia itu
3) Cuba
memasuki ekonomi negeri China secara am.[26]
Perluasan Empayar Rusia merupakan
faktor utama yang menyebabkan Rusia ingin membina Chinese Eastern Railway.
Rusia telah lama berminat di Asia Timur sebagai nama yang dicadangkan iaitu
‘Vladivostok’ yang merupakan pelabuhan yang terpenting Rusia yang boleh
diterjemahkan kepada ‘ Ruler of the East’. Perluasan kuasa ke Manchuria
merupakan fasa yang terbaru dalam menjelajah di Asia Timur. Kepentingan ekonomi
merupakan faktor yang lain yang menyebabkan Rusia ingin meluaskan pengaruhnya.
Menteri Peperangan iaitu Jeneral Aleksi Nikolaevich Kuropatkin menulis pada tahun
1900 bahawa “apabila Rusia mempunyai kuasa landasan kereta api antara Laut
Baltik dan Lautan Pasifik dan apabila Rusia mendapatkan Bosporus di Lautan
India dan Lautan Pasifik, kemudian Rusia banyak sekali bekalan sumber semula
jadi akan menyebabkan semua kuasa dunia akan mengagumkan persaingan ekonomi”.
Tsar Nicholas II juga percaya akan Russian East Asia akan dapat membiayai diri
sendiri.
Tetapi percubaan Rusia yang ketiga
ini tidak dapat dijalankan kerana berlakunya rebutan hak-hak kelonggaran di
kalangan kuasa-kuasa barat di negeri China. Ia menjadi saingan hebat kepada
Rusia. Sebagai langkah untuk memenuhi cita-cita mendapatkan pangkalan angkatan
laut maka pada tahun 1898, Rusia telah memajak Port Arthur dan bahagian hujung
Semenanjung Liaotung dari kerajaan China selepas Jepun terpaksa menarik diri
dari semenanjung itu. Dengan mendapatkan pelabuhan-pelabuhan Port Arthur dan
Dairen sudah tentu Rusia gembira tetapi sebaliknya menimbulkan kebimbangan
kepada pihak Jepun kerana bimbang kepentingan-kepentingan di Mancuria akan
terancam.
Rusia
ingin mendapatkan pelabuhan di Korea
Selain
Mancuria, Korea juga merupakan punca perbalahan antara Jepun dan Rusia. Rusia
ingin mendapatkan pelabuhan yang bebas dari pembekuan di musim sejuk untuk
menggantikan pelabuhan Vladivostock yang mengalami pembekuan, Minat Rusia ke
atas Korea jelas kelihatan pada tahun 1884 apabila Rusia cuba menolong kerajaan
Korea menyusun angkatan daratnya. Rusia ingin membina Trans Siberian Railway.[27]
Pihak Jepun yakin dengan terbinanya jalan keretapi itu akan menyenangkan Rusia
bergerak jauh lebih pantas di timur. Memandangkan hal ini Jepun harus bertindak
sesuatu untuk menghalang kemaraan Rusia.
Kalangan-kalangan
istana Nicholas Rusia telah memutuskan untuk mengambil Korea di samping
Manchuria. Berikutan dengan keputusan ini, Nicholas telah melantik Admiral
Alexeyer sebagai Viceroy di Timur Jauh dan penyusupan orang-orang Rusia ke
Korea bermula. Sementara itu, penasihat-penasihat Tzar Rusia setuju pentingnya
dijaga supaya tidak ada benteng-benteng didirikan oleh Jepun di pantai-pantai
Selatan Korea, kerana ini menganggap membahayakan jalan laut Rusia di antara
Vladistok dan Port Authur. Orang Jepun menganggap sekatan-sekatan seperti ini
adalah satu penghinaan dan ini menguatkan keyakinan mereka bahawa mereka mesti
mengusir orang-orang Rusia keluar dari Korea dan juga dari Semenanjung
Liaotung. Jepun mempunyai kepentingan ekonomi yang luas di Jepun, antaranya
Jalan Keretapi Pusan-Seoul.
Sebenarnya
Rusia telah mendapatkan dua hak kebenaran di Korea, iaitu mengeluarkan kayu
balak di Sungai Yalu dan melombong di Sungai Tuwan. Pemotong kayu balak
dikatakan adalah terdiri dari tentera-tentera Rusia yang berada di Mancuria.
Rusia juga mula memasukkan penasihat tentera dan membantu penyusunan tentera Korea
mengikut susunan Rusia dan cuba menguasai kewangan Korea.[28]
Rusia
menduduki Pulau Sakhalin
Pada akhir abad ke-18, pihak Bakufu berasa amat
gentar terhadap perluasan kuasa Rusia ke Selatan apabila meluaskan daerahnya
hingga ke Sakhalin dan mengugut Pulau Yedo (Hokaido). Pada tahun 1875, apabila
nasionalisme secara beransur-ansur berkembang di Jepun. Rusia cuba untuk
menduduki Pulau Sakhalin yang merupakan milik Jepun. Oleh kerana Jepun tidak
bersedia untuk berperang di peringkat ini. Rusia tidak pernah dilupakan oleh
Jepun yang mahu mengambil peluang untuk pemulihan pada masa yang sesuai. Antara
kepentingan Pulau Sakhalin ialah menambahkan lagi pasaran bagi barangan
keluaran Jepun.
Rusia
berminat ke atas China
Pada tahun 1896, China telah menandatangani perjanjian
sulit dengan Rusia yang berkaitan dengan melindungi China dari kemaraan Jepun.
China membayar pampasan kepada Rusia untuk campur tangan dalam Perjanjian
Shimonoseki bagi pihak China termasuk pajakan bagi kawasan Port Athur dan
Dairen yang bersebelahan dengan Semenanjung Shantung dan Liaotung. Rusia
menganggap tindakannya adalah kerana serangan dan ancaman Jepun ke arah
keamanan di China. Peranan Rusia lebih menonjol dalam keselamatan di China
tetapi dengan syarat meyediakan kestabilan di area tersebut. Fobia terhadap
Rusia di kalangan orang Jepun yang dikenali sebagai Russophobia berfokuskan
kepada hubungan Sino-Rusia yang merujuk kepada hubungan China dan Rusia. Di
Jepun telah tersebar mengenai China telah menjadi boneka kepada Rusia.
Campur
tangan tiga kuasa iaitu Rusia, Perancis dan Jerman,1895
Kemenangan Jepun dalam peperangan dengan China pada
tahun 1895, menyebabkan Jepun menjadi kuasa yang hebat dan agung di Asia, di
mana China sebuah negeri yang besar dan suka mencabar itu dapat ditewaskan dalam
masa yang singkat. Ini menyebabkan kuasa-kuasa barat begitu iri hati dan
bimbang akan langkah-langkah Jepun seterusnya, terutama di China. Pada 23 April
1895, Jerman, Rusia dan Perancis menuntut supaya kerajaan Jepun membatalkan
pemilikannya terhadap Semenanjung Liaotung dengan alasan “ keamanan di Timur
Jauh’. Campur tangan tiga kuasa seperti Rusia, Jerman dan Perancis di atas soal
Liaotung menaikkan kemarahan Jepun. Rusialah yang menimbulkan rasa cemas di
negeri Jepun. [29]Rusia
kelihatan sentiasa dibimbangi oleh Jepun kerana Semenanjung Liaotung dan Port
Arthur dapat dikuasainnya pada tahun 1898, melalui pajakan dengan China. Rusia
memerlukan Semenanjung Liaotung kerana supaya ia dapat pelabuhan air panas
untuk kegunaan angkatan lautnya, ia membina keretaapi di Manchuria dengan
tujuan hendak menguasai kawasan itu.
Rusia dilihat ingin menguasai
kawasan di China. Boleh dikatakan bahawa Rusia yang menimbulkan rasa cemas di
Jepun. Sesetengah kawasan pelabuhan dibuka untuk syarikat asing. Wilayah
sempadan bagi Perancis dan Rusia di kawasan utara ke selatan serta Jerman di
Shantung. Selain itu juga boleh dilihat, Perancis dan Jerman kerap memberi
bantuan kewangan kepada China yang dilihat seperti ingin membantu China untuk
memodenkan dan pembaharuan di China. Pada tahun 1895 hingga tahun 1900
dikatakan mempunyai kata sepakat bagi kuasa-kuasa ini. Terdapat tiga ciri iaitu
yang pertama, perolehan kereta apai istimewa dan konsesi perlombongan di
wilayah China, kedua kawasan pajakan termasuklah pusat operasi kapal laut yang
mana kepentingan mereka dapat dilindungi dan perjanjian dengan China akan
memastikan kawasan mereka tidak dicerobohi kuasa-kuasa lain. Kawasan di China
seperti sudah tersusun untuk kuasa Barat bertapak seperti kemasukan Perancis ke
wilayah Yunnan, Kwangsi dan Kwantung pada tahun 1895-1896. Jerman di Shantung
pada tahun 1897-1898 manakala Rusia pula di Manchuria pada tarikh yang berbeza
di antara tahun 1896 hingga tahun 1898.
4.0
ASPEK SOSIAL
Pendidikan
Melalui
slogan ‘Meningkatkan Kecerdikan Dalam Pendidikan’, Maharaja Meiji menggalakkan
sistem pelajaran moden. Namun, mereka tidak secara bulat-bulat menerima sistem
pendidikan barat. Matlamat dalam pendidikan adalah untuk melahirkan masyarakat
yang cintakan negara, menghargai nilai-nilai tradisi dan patuh kepada ketua.
Oleh itu, penduduk Jepun berjaya menerapkan kepentingan pendidikan kepada
anak-anak sekali gus mempercepatkan proses kemajuan negaranya. Sistem pelajaran
pada masa itu sangat mementingkan subjek pengajaran sains dan kejuruteraan. Buku-buku
yang bermutu dalam bidang-bidang tersebut telah diterjemahkan ke bahasa Jepun.
Di samping itu, ramai tenaga pengajar dan golongan profesional dan ahli
akademik luar telah diambil dari Britain dan Amerika Syarikat.[30]
Kementerian
Pelajaran Jepun telah ditubuhkan pada tahun 1871, setahun selepas itu barulah
rancangan untuk mewajibkan pendidikan sekolah rendah diumumkan.[31]
Pada peringkat permulaan kerajaan, sistem Perancis diterima pakai dengan lapan
buah sekolah mewajibkan pendidikan rendah untuk kanak-kanak lelaki dan
perempuan selama tiga tahun kemudian ditambah kepada enam tahun.[32]
Sebelum itu, kanak-kanak perempuan bersekolah untuk tempoh empat tahun.
Pada
1877, pusat utama untuk pengajian tinggi Jepun, iaitu Universiti Tokyo yang
kemudiannya dikenali sebagai Universiti Imperial Tokyo telah disusun semula
dalam bentuk sebagai alat untuk latihan birokrasi masa depan. Dengan
pembaharuan ini, seluruh kakitangan universiti adalah di bawah kawalan
kerajaan, terikat pada semua tanggungjawab dan sekatan dalam pegawai kerajaan
serta diberi tempat dalam hierarki birokratik. Pada 1879, pendidikan bersifat
universal dan utilitarian. Sementara mata pelajaran baru yang diperkenalkan di
peringkat tinggi termasuk kejuruteraan mekanikal, undang-undang Perancis, ekonomi
dan bahasa Inggeris.[33]
Pada tahun 1886 juga telah di tubuhkan Universiti Diraja Tokyo. Universiti ini
merupakan pusat pengajian yang tertinggi di Jepun ketika itu. Universiti ini
menyediakan sekolah latihan dalam perkhidmatan awam dalam bahagian urusan pentadbiran,
pusat pendidikan dan juga pusat penyelidikan. Universiti ini menekankan
pelajar-pelajarnya supaya mematuhi hormat terhadap maharaja dan negara.
Pelajar-pelajarnya diajar berdasarkan sistem pendidikan barat dan menekankan
pendidikan moral yang disadur dari etika Kung Fu Tze. Selain daripada
pendidikan dalam negeri, ada juga pelajar-pelajar yang di hantar ke luar Jepun
untuk belajar ilmu sains dan teknologi baru dari barat. Dalam tahun 1871 sahaja , terdapat kira-kira
54 orang pelajar telah dihantar ke Britain untuk mempelajari aspek ketenteraan
laut dan perkapalan perdagangan, ke Jerman pula untuk mempelajari aspek tentera
darat dan ilmu perubatan dan tujuan Amerika pula mempelajari perkara-perkara
mengenai perdagangan dan ekonomi.[34]
Selain
itu, perkembangan bidang pendidikan semasa era Meiji menyaksikan Universiti
Confucius di Edo digabungkan dengan sekolah perubatan Syogun dan pengajian
bahasa di Institut Penyelidikan membentuk universiti kerajaan baharu yang
diberi nama Universiti Tokyo pada tahun 1897. Bilangan universiti juga semakin
bertambah dari Universiti Kyoto pada tahun 1897 kepada Universiti Hokkaido di
Sapporo pada tahun 1918.[35]
Pertambahan Universiti di Jepun pada era tersebut telah melahirkan banyak
golongan intelektual dan pertambahan golongan intelektual ini juga secara tidak
langsung membawa kepada kemusnahan sistem feudalisme di Jepun. Pembangunan yang
berlaku di Universiti Imperial Tokyo dilihat mencerminkan cara pemikiran
generasi masa depan golongan elit di Jepun.[36] Dua universiti persendirian
yang terkemuka iaitu Universiti Keio telah diasaskan oleh Fukuzawa Yukichi pada
tahun 1858 dan Universiti Waseda diasaskan oleh Okoma dalam tahun 1882.[37] Hal
ini telah menguatkan kedudukan Negara Jepun bagi bersaing dengan kuasa-kuasa
Barat khasnya.
Kesusasteraan
Pada zaman pemerintahan Meiji, bidang kesusasteraan
telah mengalami beberapa perubahan manakala aliran-aliran kesusasteraan baru
juga telah diperkenalkan. Minat dalam bidang kesusasteraan Barat telah
berkembang luas terutama dalam penterjemahan hasil-hasil karya.[38]
Antara karya awal yang diterjemahkan adalah Robinson
Crusoe (1859), Self Help oleh
Samuel Smiles’ (1870) dan On Liberty
oleh John Stuart Mills (1871).[39] Round the World in Eighty Days karya
Jules Verne pada tahun 1878 telah mendapat sambutan menggalakkan sebagai sebuah
buku panduan beranotasi tentang perjalanan asing. Mereka semakin mudah menerima
idea, ilmu pengetahuan dan sains, pemikiran politik, kebudayaan, pelajaran dan
sebagainya yang berasal dari Barat.[40]
Karya
terjemahan yang diterbitkan dalam bahasa Jepun merupakan hasil penulisan bahasa
Inggeris. Bahasa Inggeris dapat difahami oleh masyarakat Jepun kerana ianya
merupakan bahasa asing yang sangat penting terutama dalam bidang diplomatik,
perdagangan dan komunikasi antarabangsa. Semasa era pemerintahan Meiji juga,
Jepun telah melahirkan sebilangan tokoh-tokoh kesusasteraan termasuk
penulis-penulis novel yang memberi kesan mendalam terhadap bidang kesusasteraan
di negara tersebut. Antara tokoh tersebut adalah Kawashima Chunosuke, Suyehiro
Tetcho, Sudo Nansui dan banyak lagi.[41]
Perubahan dalam kesusasteraan Jepun juga
telah menjadikan novel semakin realistik walaupun ia sebenarnya membosankan.
Tema-tema yang digunakan dalam penulisan novel tersebut adalah berkaitan dengan
politik, sejarah dan hal ehwal dunia.[42]
Penulis
yang mengilhamkan pemikiran politik dan sistem politik Barat pula adalah
seperti Fukuzawa Yukichi, Kato Hiroyuku dan Itagaki Taisuke.[43]
Fukuzawa Yukichi merupakan perintis pendidikan Barat dan juga seorang pemikir
politik yang teragung dalam sejarah kebangkitan politik di Jepun. Beliau telah
dihantar untuk mengkaji tentang persenjataan dan bahasa Belanda di Nagasaki.[44]
Beliau juga telah mengambil peluang tersebut untuk mempelajari bidang perubatan
dan bahasa Inggeris. Buku pertama beliau iaitu Seiyojijo (Syarat di Tanah Barat) mendapat sambutan yang
menggalakkan. Seiyojijo merupakan
ringkasan nota beliau tentang kerajaan Barat, ekonomi dan institusi sosial yang
menerangkan dengan ringkas bagaimana mereka bekerja.[45]
Beliau menggunakan hasil pendapatan daripada penerbitan buku tersebut untuk
membina sekolah pada tahun 1863 bagi memberi pendidikan tentang kurikulum ala
Barat.[46]
Kato Hiroyuki pula merupakan
seorang tokoh yang penting dalam sejarah kemunculan para cerdik pandai. Beliau
telah melahirkan idea-idea dalam bentuk bahasa yang mudah difahami dan bersifat
intelektual. Seorang lagi tokoh yang terkenal pada zaman pemerintahan Meiji
adalah Taguchi Ukichi. Beliau merupakan seorang yang terkenal dalam sejarah
pengajian ekonomi dan merupakan pelopor utama dalam doktrin laissez-faire iaitu perdagangan bebas
melalui penulisannya yang berjudul Dasar Ekonomi pada tahun 1882.[47]
Kebudayaan Ideologi dan Agama
Maharaja Meiji turut menyedari kepentingan ideologi
sesebuah negara untuk meningkatkan semangat nasionalisme. Meiji telah
memperkenalkan ideologi rasmi yang juga dikenali sebagai Kokutai.[48]
Ideologi ini telah memberi penekanan terhadap ciri-ciri bitara masyarakat Jepun
yang berpusat di sekitar institusi diraja. Kokutai juga telah menekankan
keunggulan kerohanian masyarakat Jepun dengan memberikan kesetiaan dan ketaatan
yang sepenuhnya kepada negara serta Maharaja yang dianggap suci dan tidak boleh
di bantah. Kokutai telah berjaya meningkatkan semangat nasionalisme masyarakat
dan memudahkan usaha Meiji untuk menjadikan Jepun sebagai sebuah negara yang
kuat dan moden.
Shinto
Negara telah dijadikan sebagai agama rasmi Jepun. Shinto Negara berasal
daripada Shintoisme yang merupakan suatu sistem agama yang mempunyai empat
bentuk utama iaitu Shinto Istana Diraja (Koshitsu Shinto), Shinto Tempat-tempat
Suci (Jinja Shinto), Shinto Mazhab (Kyoha Shinto) dan Shinto Rakyat (Minkan
Shinto).[49]
Shinto juga mempunyai kepercayaan agama politik. Terdapat tiga dogma dalam
agama Shinto iaitu Maharaja adalah Tuhan, Jepun adalah tanah Tuhan dan iman
dalam misi ihsan atau nasib Jepun. Hal ini jelas menunjukkan bahawa Maharaja
Meiji telah menggunakan agama untuk meningkatkan semangat patriotisme dan mengukuhkan
negara. Langkah pertama yang diambil dalam usaha menyebarkan ideologi Shinto
Negara adalah mengasingkan Buddhisme dari Shinto.[50]
Seterusnya, Jabatan Shinto telah diwujudkan semula dengan mengikut model
Pejabat Hal Ehwal Ketuhanan.[51]
Semasa
zaman pemerintahan Meiji juga, ajaran Kung Fu Tze telah bergabung erat dengan
Shinto Negara. Etika ajaran Kung Fu Tze yang berkait dengan kesetiaan dan
ketaatan kepada Maharaja telah dimasukkan ke dalam Shintoisme.[52]
Pengaruh ajaran Kung Fu Tze boleh dilihat dari kesannya ke atas Piagam
Pengajaran Diraja yang telah diumumkan dalam tahun 1890. Ia juga boleh dilihat
dari hakikat bahawa prinsip etika kesetiaan Kung Fu Tze dalam hubungan di
antara rakyat dengan pemerintah yang masih kuat diamalkan di rumah-rumah, kampung-kampung
dan perusahaan-perusahaan baru.
Agama
Kristian yang telah disekat semasa pemerintahan Keshogunan Tokugawa telah
dipulihkan semula semasa pemerintahan Meiji. Agama Kristian yang menyokong
autonomi rohani dan kebebasan hati nurani telah menjadi perangsang dalam
kehidupan intelektual Maharaja Meiji dengan menjadi peranan utama dalam
reformasi sosial dan perubahan politik Jepun.[53]
Kerajaan Meiji telah memberi kebebasan beragama kepada rakyat Jepun dan ini
telah membolehkan agama Kristian berkembang semula dalam tahun 1870-an.
Pusat-pusat agama Kristian yang utama dalam tahun 1870-an adalah Nagasaki,
Yokohama dan Hakodate. Perkembangan agama Kristian semasa pemerintahan Meiji
juga disebabkan oleh penubuhan banyak sekolah-sekolah Kristian dan kewujudan
banyak majalah agama Kristian. Pengaruh agama Kristian semakin berkembang
dengan penubuhan 130 buah gereja, 70 buah sekolah dan hampir 5000 buah Konven.[54]
Namun, perkembangan agama Kristian akhirnya terhalang oleh kumpulan Nasionalis
seperti Nippon-Sin.
Pengaruh Barat dilihat menular dalam
diri sebahagian masyarakat Jepun seperti gaya potongan rambut yang menunjukkan
kemodenan. Selain pendidikan, beberapa perubahan turut berlaku dalam kebudayaan
Jepun. Perubahan berlaku dalam konsep seni lukis, seni muzik dan seni drama.
Seni lukis tradisional Jepun telah diperbaharui dengan penggunaan warna-warna
yang lebih terang dari kebiasaannya. Barat mula menampakkan pengaruhnya dalam
seni muzik melalui lagu-lagu. Banyak piring-piring hitam boleh didapati dan
muncul pula konsep tarian barat. Tarian ballroom
antara tarian Barat yang paling popular. Di samping itu juga, konsep
penggunaan alat muzik tradisional dan gabungan alat muzik moden diperkenalkan.
Selain itu, di zaman ini juga, seni drama Kabuki mula di pandang tinggi dan
mendapat pengiktirafan yang tinggi. Tidak seperti zaman Edo, Kabuki adalah
persembahan untuk golongan kelas bawahan iaitu bagi hiburan golongan
saudagar-saudagar sahaja. Namun di zaman Meiji, Kabuki adalah satu bentuk
hiburan yang mendapat tempat di segenap lapisan masyarakat. Selain daripada
drama-drama pentas, industri filem juga mula berkembang. Bermula dengan
filem-filem bisu, kemudiannya menyusul pula kaedah penggunaan kamera moden,
penggunaan siri kata, teknik sinaran tiruan, dan prop.[55]
Komunikasi
dan Perhubungan
Inovasi penting sewaktu zaman
pembaharuan Meiji adalah pengenalan telegraf. Rangkaian telegraf menyediakan berita dapat disampaikan
dengan pantas tanpa mengira jarak yang jauh selain dibantu dengan kepesatan
sistem pengangkutan kereta api dan wap yang berkembang pesat. Menjelang lewat
1870, sistem telegraf telah mentransformasikan sistem komunikasi Jepun. Peristiwa penerimaan hadiah mesin telegraf oleh
Maharaja Meiji menyumbang kepada pemodenan bidang komunikasi. Mesin tersebut
kemudiannya dikaji serta menerima penambahbaikan. Teknologi telegraf sangat
membantu dalam bidang ketenteraan Jepun selain merancakkan urusan pentadbiran
dan ekonomi. Teknologi ini juga membantu dalam urusan pemusatan pentadbiran dan
pembangunan ekonomi. Pada 1872, talian telegraf menghubungkan Tokyo hingga ke Sapporo di utara dan Nagasaki di sebelah
barat. Tambahan lagi, telegraf ini
membantu kerajaan empayar menghancurkan pemberontakan Satsuma pada tahun
1877. Selain itu, telegraf juga membantu peniaga dalam pekerjaan mereka.[56] Pada
tahun 1880, hampir seluruh bandar besar di lengkapi dengan kemudahan telegraf.
Dalam tahun 1893, Jepun telah mempunyai 4000 batu kawat telegraf. Semua kawat
telegraf dimiliki oleh kerajaan kecuali beberapa cawangan.[57]
Dalam sistem perhubungan, perkhidmatan kereta api diperkenalkan serta dimulakan
dengan pembinaan landasan pada 1872. Kewujudan perkhidmatan kereta api, telah
memudahkan sistem pengangkutan untuk penumpang dan juga barangan ekonomi.[58] Pada
tahun 1872, landasan telah di bina untuk menghubungkan Tokyo dan Yokohama. Dua
tahun berikutnya, 1874, ianya telah di sambung ke Kobe, Osaka dan Kyoto.
Landasan terakhir yang dibina ketika itu untuk menghubungkan Kyoto dan Otsu
dibina pada tahun 1880. Tanggungjawab membina landasan tersebut dipantau oleh
jurutera Jepun. Manakala landasan kereta api Tsuruga-Nagahama telah disiapkan
empat tahun kemudiannya.[59]
Menjelang tahun 1881, Jepun telah mempunyai landasan kereta api sejauh 26 batu.
Secara
keseluruhannya, kejayaan dalam aspek sosial yang di capai oleh negara Jepun
melalui pembaharuan pelbagai aspek sosial telah meletakan Bangsa Jepun menjadi
sebuah bangsa yang mampu mengalahkan kuasa-kuasa Eropah pada awal abad ke 19
dan 20.
Kepentingan
Jepun dan Russia ke atas wilayah Mancuria dan korea
Kepentingan
Kedua-dua kuasa ini mempunyai
kepentingan masing-masing ke atas wilayah Mancuria dan semenanjung Korea. Bagi
Jepun penglibatan Russia ke atas wilayah Mancuria sebagai penghalang kepada
cita-cita Jepun untuk meluaskan empayarnya serta sebagai tapak untuk memasuki
benua Asia. Di Mancuria mempunyai banyak bahan mentah serta sebagai sumber
ekonomi. Kepentingan ekonomi Jepun menjadi subjek utama Jepun. Apabila Russia
meluaskan pengaruh di wilayah Mancurian secara tidak langsung Jepun menjadi
terancang. Kekayaan ekonomi wilayah Mancuria seperti pengeluar kacang soya,
kayu-kayan, arang batu, besi dan emas. Eksport kacang soya yang utama adalah
kepada Jepun. Seperti juga Russia, sebab ekonomi menjadi subjek utama dalam
perebutan wilayah Mancuria. Sebelum ini, Russia membuat rancangan ingin
memajukan daerah Siberia Timor yang lebih mundur daripada Mancuria. [60]
melihat daripada peluang ekonomi yang ada di wilayah Mancuria menyebabkan
Russia campur tangan terhadap Mancuria. Oleh itu, Mancuria menjadi rebutan
kepada kedua-dua kuasa ini kerana mempunyai kepentingan ekonomi masing-masing.
Pembinaan
Kereta Api Tran-Siberia
Jepun melihat ancaman Russia
semakin meningkat apabila Russia telah membina landasan kereta api
Trans-Siberia dalam tahun 1891.[61]
Landasan kereta api ini telah menghubungkan antara pelabuhan Vladiyostok di
Russia dengan pelabuhan Arthur di semenanjung Liaotung melalui wilayah Mancuria
sepanjang 3500 batu . Hal ini meresahkan pihak Jepun dan menganggap sebagai
musuh yang terdapat di depan mata. Selain itu, usaha pihak Russia untuk campur
tangan terhadap Korea menambahkan lagi kemarahan Jepun terhadap Russia. Russia
telah membuat perjanjian pada bulan Mei 1896 dengan raja Korea[62].
Dalam perjanjian Yamagata-Lobanoff, Russia telah diberi banyak keistimewaan
antaranya seperti bantuan kewangan, dan bantuan ketenteraan sistem perhubungan
telegraf. Dengan perjanjian yang ditandatangani ini menyebabkan pemecatan
anasir-anasir yang pro-Jepun dalam kabinet Korea dan juga meniup kebangkitan
rakyat supaya anti-Jepun. Oleh itu, Jepun berasa bimbang dengan usaha
pengukuhan pengaruh yang dijalankan oleh Russia di Korea.
Perikatan
Inggeris-Jepun 1902
Perikatan Inggeris-Jepun 1902
menaikkan semangat Jepun untuk menentang Russia. Jepun menganggap perlu untuk
membuat perikatan dengan Inggeris untuk menguatkan dan sokongan terhadap Jepun.
Inggeris juga bimbang dengan pengaruh Russia di kawasan timur laut Asia[63].
Oleh itu, perikatan antara Inggeris dengan Jepun diharapkan dapat menyekat
pengaruh Russia di timur laut Asia. Antara perjanjian yang ditandatangani pada
30hb Januari 1902 seperti berikut:
i)
Kedua-dua kuasa berjanji untuk menjaga
keselamatan dan keamanan di asia timur.
ii)
Kedua-dua kuasa mengiktiraf kedaulatan
Korea dan China.
iii)
Kedua-dua kuasa mengiktiraf kepentingan
masing-masing di china dan Korea.
iv)
Bersikap kecuali apabila salah satu
antara mereka berperang
v)
Tempoh perjanjian ini adalah selama 5
tahun dan selepas itu boleh ditamatkian.
Sebenarnya Inggeris bimbang dengan
pengaruh Russia dan peranannya di kawasan utara India[64].
India merupakan pangkalan utama British di Asia dan menyumbang kepada pulangan
ekonomi kepada pihak British. Oleh itu, perikatan Jepun-British dapat
melenyapkan dan mengurangkan pengaruh Russia di kawasan ini. Perjanjian yang ditandatangani ini juga
memberikan kesan yang amat besar kepada jepun dab sebagai suntikan semangat
untuk berdepan dengan Russia. Perjanjian ini juga memberi Jepun kelebihan
apabila kuasa dunia ketika itu Inggeris seolah-olah mengiktiraf Jepun sebagai
salah satu kuasa dunia dan tanpa campur tangan kuasa ketiga dalam peperangan
sekiranya berlaku.
Kekuatan
Tentera
Kekuatan tentera Jepun di timur
jauh menjadi pendorong tercetusnya perang Jepun-Russia. Kekuatan angkatan
tentera darat dan laut Jepun mendorong Jepun terlibat dalam perang
Jepun-Russia. Pemodenan dalam ketenteraan Jepun telah sistem pertahanan Jepun
menjelang akhir abad ke-19. Kekuatan tentera ini menyebabkan Jepun berasa yakin
di samping sokongan ketua tentera kepada maharaja Meji untuk berperang dengan
Russia.
Dari segi perbandingan tentera pada
waktu itu, bilangan tentera Jepun jauh lebih besar berbanding dengan tentera
Russia. Sebagai contoh, pada bulan Januari 1904 terdapat sebanyak 80 000 tentera
Russia di pelabuhan Arthur dan Vladivastock berbanding dengan kekuatan tentera
Jepun sebanyak 270 000 tentera terlatih dan 20 000 tentera simpanan[65].
Pan-Asianisme
Idealogi Pan-Asianisme juga
mempunyai kaitan dengan berlakunya perang Jepun-Russia 1904-1905. Jepun
beranggapan bahawa negara Asia adalah tanggungjawabnya dan untuk menyelamatkan
Asia daripada kuasa-kuasa barat. Pada bulan November 1898, persatuan Toa Dobun
Kai (persatuan kebudayaan bersama Asia Timur) bertujuan untuk menganjurkan
kajian di Korea dan China serta peranan Jepun di Asia. Persatuan ini telah
disokong oleh ramai pengusaha-pengusaha industri dan ahli polotik dalam
menyebar idealogi ( Jepun mempunyai kewajipan untuk menyelamatkan Asia.
5.0
Kesan Perang Jepun-Russia ke atas Jepun
Imej
Jepun
Imej Jepun di mata dunia semakin
tinggi dan kedudukannya setaraf dengan kuasa-kuasa barat yang lain. Kejayaan
Jepun dalam perang secara langsung dapat diakui sebagai kuasa besar dunia dan
kuasa baru di Asia Timur. Peperangan Jepun-Russia adalah satu kejayaan bagi
pihak Jepun walaupun sebelum ini Jepun telah pun menang dalam peperangan
China-Jepun 1894-1895. Perlu kita ketahui bahawa kemenangan ke atas China
disebabkan oleh China telah tersedia lemah pada ketika itu. Oleh itu,
peperangan dengan kuasa besar dunia ini memberi gambaran bahawa kuasa dari Asia
mampu untuk bersaing dengan kuasa Eropah.
Mengamalkan
dasar imperialisme
Berakhirnya peperangan Jepun-Russia
menyebabkan Jepun telah mengamalkan dasar imperialisme. Perjanjian Portmouth
telah membolehkan jepun mengambil alih peranan Russia di kawasan Asia Timur.
Sebelum ini Russia telah berminat untuk menguasai kawasan Mancuria dan Korea
untuk kepentingan ekonomi dan ketenteraan. Tetapi selepas kemenangan Jepun
dalam perang peranan Russia di kawasan Mancuria selatan dan Korea telah diambil
alih oleh Jepun serta diiktiraf oleh kuasa besar seperti Britian, Amerika dan
kuasa Eropah yang lain. Selain itu, telah meluaskan kuasanya di wilayah
Sakhalin sebahagian semenanjung Lioaotung[66]. Dasar imperialisme ini juga dapat dilihat
apabila jepun mengembangkan kuasa di negara China dalam tahun-tahun 1903
akhirnya Jepun telah sampai ke Asia Tenggara pada tahun 1942 dan berakhir pada
tahun 1945 apabila Hiroshima dan Nagasaki di bom oleh Amerika.
Perkembangan
ekonomi.
Tidak dapat dinafikan bahawa
ekonomi Jepun semasa perang merosot. Rakyat telah menanggung bebanan daripada
kemelesetan ekonomi itu dengan membayar cukai yang tinggi demi keselamatan
negara. Sebagai contoh jepun telah membelanjakan sebanyak 1.5 billion untuk
membiayai peperangan tersebut[67].
Walaupun demikian selepas berakhirnya peperangan tersebut jepun telah memasuki
era baru dengan melibatkan diri dalam teknologi berat seperti membuat senjata,
dan meningkatkan perusahaan pembuatan kapal. Selepas perang juga memperlihatkan
bahawa kepesatan ekonomi Jepun semakin meningkat dengan penubuhan dalam bidang
pembinaan kapal, industri keluli, dan kimia. Pengeluaran besi keluli bertambah
sebanyak 400% dalam tempoh 1905-1914.
Tetapi dalam pengakhiran perang, jepun tidak dibayar ganti rugi perang.
Hal ini dapat dilihat dalam perjanjian Portsmouth 1905 dan menyebabkan rakyat
berasa marah kerana perjanjian dianggap sebagai berat sebelah dan mereka
menganggap bahawa kerajaan mengkhianati mereka. Akibatnya perdana menteri
Katsura dipaksa meletak jawatan dan diganti dengan Saionji.
Kesan
ke atas Rusia
I.
Menjatuhkan
Imej Rusia
Kekalahan Rusia
menentang Jepun telah menyebabkan imej Rusia sebagai salah satu kuasa terbesar
musnah sama sekali. Negara-negara barat seperti Britain yang pada mulanya
bimbang terhadap ancaman Rusia, sudah pasti merasa senang hati. Sebaliknya,
pihak Rusia terpaksa menanggung malu yang tidak terhingga dan tidak lagi
mengambil bahagian yang aktif dalam perundingan-perundingan antarabangsa
terutama yang berhubung dengan politik di timur jauh.
II.
Tamatnya
Dasar Imperialisme Di Timur
Dengan menandatangani Perjanjian
Porsmouth dengan sendirinya Rusia menamatkan dasar imperialisme di timur.
Cita-cita Rusia untuk meluaskan wilayah arah selatan terutama Korea dan
Manchuria bagi mendapatkan pengkalan angkatan tentera laut yang bebas dari pembekuan
telah gagal. Rusia juga telah gagal untuk meluaskan pengaruhnya terutama dalam
bidang ekonomi di negeri Cina. Akibatnya Rusia terpaksa menumpukan perhatian ke
Eropah terutama di wilayah Balkan dan Asia Selatan.
III.
Kekacauan
Politik Dalam Negeri
Kekalahan Rusia telah meninggalkan
kesan yang serius kepada masyarakat Rusia. Sebagai menunjukkan rasa tidak puas
hati terhadap kecuaian dan kelemahan pemerintah telah meletus satu revolusi
menentang Raja Nicholos ÍÍ. Pada 22hb. Januari 1905 ketika peperangan masih
berjalan, pekerja-pekerja telah berkumpul di hadapan Winter Palace di St.
Petersburg. Pihak polis telah bertindak menyebabkan kira-kira 1,000 orang
pekerja mati ditembak.[68]
Pada
penghujung bulan Oktober berlaku pemogokan umum yang menyebabkan alat-alat
perhubungan di semua negeri menjadi lumpuh. Akibatnya sebuah badan pekerja
ditubuhkan yang kemudiannya dikatakan menjadikan Pemerintah Revolusiner Rusia.
Pada 30hb. Oktober 1905 dengan rasa keberatan Raja Nicholas berjanji akan
mengeluarkan satu manifesto yang akan membentuk legislatif yang dipilih (Duma)
dan memberi jaminan kepada kebebasan politik dan awam. Selain itu, dibentuk
juga Majlis Menteri (Counsil of Ministers) dengan seorang presiden.
Walaupun
kerajaan Tsar Rusia cuba berlembut dengan tuntutan rakyat namun rasa tidak puas
hati terhadap kerajaan semakin menjadi serius. Perasaan tidak puas hati sampai
ke kemuncaknya apabila berlaku satu revolusi pada 1917 yang berkesudahan
tumbangnya Kerajaan Tsar.
6.0 Sebab Kejayaan Jepun
Mengalahkan Rusia
Sebab Di Pihak Jepun.
1.
Peperangan
untuk keselamatan.
Bagi
pemimpin dan rakyat Jepun peperangan ini disifatkan sebagai
“keselamatan”(survival) Negara. Peperangan ini mendapat sokongan rakyat
walaupun terdapat golongan-golongan yang menentangnya tetapi golongan itu
terlalu kecil bilangannya.
2.
Disiplin
dan Semangat Perjuangan
Semangat
perjuangan tentera Jepun yang sangat fanatik dalam pertempuran memang terkenal
dan dikagumi. Tentera-tentera dan pengawai-pengawai merupakan pejuang-pejuang
yang berani mati demi mencapai kejayaan. Semangat ini diwarisi dari tradisi
semangat pahlawan ‘Samurai’. Unsur ini ditambah pula dengan disiplin yang
tinggi dengan menekankan perasaan taat setia yang tidak berbelah bagi kepada
Raja dan Negara. Salah seorang pemimpin tentera yang sangat memegang teguh
tradisi samurai ialah Jeneral Nogi. Di samping itu beliau menjaga disiplin
dengan kuat hinggakan mana anggota tentera yang melakukan kesalahan ke atas
orang awam, walaupun kesalahan itu kecil akan dikenakan hukuman yang berat.
3.
Strategi
tentera.
Dari
segi strategi tentera, pihak Jepun mempunyai kelebihan dari pihak Rusia. Oleh
kerana pertempuran itu berlaku di Manchuria dan Korea, pihak Tokyo boleh menghantar bantuan-bantuan
tentera dengan segera ke medan pertempuran kerana kedudukan Jepun dengan
kedua-duanya terlalu dekat.
Sebaliknya, pihak Moskow mengalami
kesulitan untuk menghantar bantuan-bantuan yang sangat diperlukan kerana
kedudukan Moskow terlalu jauh. Hanya jalan keretapi Tran-Siberian yang boleh
digunakan itu pun memakan masa berhari-hari. Armada Baltik yang diharapkan
dapat memberi bantuan kepada tentera Rusia di timur terpaksa belayar sejauh 18
000 batu untuk sampai ke tempat yang dituju. Jarak yang begitu jauh sudah pasti
meletihkan fizikal tentera-tentera Rusia dan ini menjejaskan perjuangan mereka.
Di samping semangat perjuangan yang
tinggi, tentera-tentera Jepun mempunyai senjata-senjata yang moden dan bermutu.
Misalnya, angkatan laut Jepun mempunyai kapal-kapal perang yang moden. Angkatan
tentera laut Jepun tentera Laut Jepun mampu mengalahkan angkatan laut Cina yang
lebih besar darinya pada 1894-1895 dan kali ini mengalahkan angkatan laut
Rusia. Sebaliknya, kapal perang yang terdapat dalam Armada Baltik Rusia
dikatakan jenis lama dan belum bersedia bertempur.
4.
Persetiaan
Jepun-Inggeris 1902
Tidak
dapat dinafikan persetiaan ini secara tidak langsung membantu kejayaan pihak
Jepun. Dari segi ‘moral’ ia telah menambah semangat pihak Jepun untuk menentang
Rusia kerana Jepun tidak bimbang dengan campurtangan kuasa-kuasa barat lain
untuk membantu Rusia. Pihak Inggeris walaupun tidak terlibat dalam peperangan,
telah menjadi ‘penjamin dan pelindung’ kepada Jepun.
Sebab
Di Pihak Rusia
1)
Rusia
Belum Sedia Berperang
Rusia sebenarnya belum bersedia
untuk berperang. Seperti yang telah diterangkan, perkara ini telah pun disedari
oleh Jeneral Kuropatkin. Malangnya Kerajaan Rusia tidak menghiraukan amaran
beliau. Sikap kerajaan Rusia ini mungkin kerana dipengaruhi perasaan bongkak
yang memandang rendah kakuatan Jepun dan yakin dapat mengalahkan tentera Jepun
dan yakin dapat mengalahkan Jepun dengan mudah.
2)
Kekacauan
Dalam Negeri
Sebelum meletusnya peperangan,
telah timbul rasa tidak puas hati rakyat terhadap kerajaan Tsar Rusia yang
dianggap lemah. Pegawai-pegawai kerajaan adalah tidak cekap dan korup. Golongan
bangsawan memiliki semua kekayaan sedangkan rakyat terutama golongan petani dan
pekerja hidup menderita akibat ditindas.
Bila
peperangan meletus dan Rusia mengalami kekalahan rakyat tidak dapat menerimanya
dan bencana ini dipertanggungjawabkan kepada golongan pemerintah. Bagi mereka
kekalahan ini membuktikan bahawa kerajaan cuai dalam mempersiapkan diri dan
menguatkan pasukan tentera.
Seperti
yang diterangkan telah berlaku rusuhan-rusuhan dan lahirnya Majlis Revolusi
sebaik sahaja berita kekalahan Rusia diterima. Dengan adanya gerakan
penentangan terhadap kerajaan, penumpuan perhatian yang sepenuhnya terhadap
gerakan menentang Jepun tidak dapat dilakukan. Kekuatan tentera Rusia tidak
dapat dikerahkan semuanya untuk menyerang balas tentera Jepun, kerana
sebahagianya terpaksa digunakan untuk mengawal kekacauan dalam negeri. Keadaan
ini yang memaksa kerajaan Rusia menerima perdamaian dengan pihak Jepun.
7.0
Kesimpulan
Kesimpulannya, peperangan antara Jepun dan Rusia
merupakan satu titik tolak kepada Jepun menjadi sebuah negara yang disegani
dalam kalangan kuasa-kuasa Barat. Jepun berjaya mendominasi aspek politik,
ekonomi dan sosial sehingga menjadikan negaranya setanding dengan kuasa-kuasa
Barat yang lain. Misalnya dari aspek politik, kehebatan Jepun terbukti apabila
Jepun berjaya mendapatkan beberapa buah kawasan daripada China seperti
Kepulauan Ryukyu, Taiwan dan Kepulauan Pescadores daripada China dalam perang
China-Jepun. Selain itu, Perang Rusia-Jepun yang tercetus pada tahun 1904 pula
telah membolehkan Jepun mendapatkan Korea dan meletakkan Jepun sebagai kuasa
besar dunia.[69]
Selain itu, Jepun juga memiliki angkatan
tentera laut dan darat yang kuat. Contohnya, Jepun mempunyai pasukan Tentera
Kebangsaan Jepun dan angkatan laut yang terdiri daripada puak Satsuma serta
memiliki kapal perangnya sendiri.[70] Dari
aspek ekonomi pula, Jepun membangun sebagai sebuah negara industri yang maju
tanpa mengharapkan bantuan modal daripada kuasa-kuasa Barat yang lain. Kejayaan
Jepun menguasai China dan Korea juga telah membolehkan Jepun mempunyai pasaran
yang luas untuk memperkembangkan lagi sektor ekonominya disamping banyak kilang
yang dibina oleh Jepun sepeti kilang membuat alat-alat senjata.[71] Dari
aspek sosial pula, Jepun tidak pernah mengabaikan sistem pendidikannya.
Contohnya, semasa zaman pemerintahan Maharaja Meiji lagi, sistem pelajaran
moden seperti Sains dan kejuteraan telah diperkenalkan sehinggalah tertubuhnya
pusat pengajian tinggi iaitu Universiti Tokyo pada tahun 1877 dan Universiti
Diraja Tokyo pada tahun 1886. Bilangan universiti yang semakin bertambah juga
menunjukkan pihak pemerintah Jepun sentiasa mengambil berat aspek pendidikan
sehingga melahirkan ramai golongan intelektual di Jepun.
BIBLIOGRAFI
Abu Talib Ahmad (2005). Tamadun Jepun. Kuala Lumpur
: Dewan Bahasa dan Pustaka.
A.Ghapa Harun
dan Rupawan Ahmad . Imperialisme Jepun
dan Konsep Lingkungan Kesemakmuran Asia Timur Raya.. Sumber diperolehi
daripada http://journalarticle.ukm.my/427/1/1.pdf
Abdullah
Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd.
Abdullah
Zakaria Ghazali (etc.) Perang Dunia kedua
dalam Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963). Kuala
Lumpur : Penerbit : Fajar Bakti.
Conrad
Schirokauer (1978). A Brief History of Japanese Civilization. London: Harcourt Brace
College Publisher.
John
F. Horves, Ronald Posner (1975). Tradition in Transition: The Modernization of
Japan. United Kingdom: Macmillian Publisher Ltd
Khazin Mohd
Tamrin, (1972) Perang
Rusia - Jepun 1905. Jebat: Malaysian Journal of History, Politics and
Strategic Studies
M. Vinacke (1959). A History of The Far East In Modern Times. New York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm
404.
M.Rajendran. (1988). Sejarah Jepun. Kuala Lumpur : Arenabuku
sdn. Bhd.
Maswari
Rosdi. (1983). Sejarah China dan Jepun
Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.
Marius
B. Jansen (2000). The Making of Modern
Japan. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press.
Richard Storry. (1982).
Sejarah
Jepun Moden. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa dan Pustaka.
Singh Jessy.(1981). Sejarah China dan Jepun. Kuala Lumpur :
Anthonian Store Sdn. Bhd.
W. Scott Morton (2006).
Jepun, Sejarah dan Budaya.
Kuala Lumpur: Universiti Malaya.
W. G. Beasley
(1972). The Meiji Restoration. California: Stanford University Press.
[1]
M.Rajendran. (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur : Arenabuku sdn. Bhd. hlm. 36
[2]
Ibid.hlm.60
[3]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.hlm.152
[4]
A.Ghapa Harun dan Rupawan Ahmad . Imperialisme Jepun dan Konsep Lingkungan
Kesemakmuran Asia Timur Raya.. Sumber diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/427/1/1.pdf
[5]
Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd. hlm. 406
[6]
Tonghak bermaksud satu aliran mazhab agama campuran iaiatu Confuciusisme,
Taoisme dan Budhisme. Penganut agama ini melancarkan pemberontakan kerana
menentang kehadiran pengaruh asing di
Korea terutama kuasa China dan Jepun.
[7]
Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd. hlm. 406
[8]
Joginder Singh Jessy.(1981). Sejarah
China dan Jepun. Kuala Lumpur : Anthonian Store Sdn. Bhd. hlm.162
[9] Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad
Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara,
Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963. Selangor : Penerbit Fajar Bakti
Sdn.Bhd. hlm. 407.
[10]
Ibid hlm.408
[11]
Ibid. hlm, 409
[12]
Joginder Singh Jessy.(1981). Sejarah
China dan Jepun. Kuala Lumpur : Anthonian Store Sdn. Bhd. hlm.148
[13]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd. hlm. 97
[14]
Ibid. hlm.98
[15]
Ibid.hlm.99
[16]
Ghapa Harun dan Rupawan Ahmad (1996), Imperialisme
Jepun dan Konsep Lingkungan Kesemakmuran Asia Timur Raya, jurnal Jebat 24
(1996) :3-20. Hlmn 5.
[17]Ibid.
Hlmn 6.
[18]
M.Rajendran, (1988), Sejarah Jepun, Kuala
Lumpur : Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 96
[19]
Ibid. Hlmn 97
[20]Ibid. Hlmn
7.
[21]
Joginder Singh Jessy, (1978), Sejarah
China dan Jepun, Penerbit : Anthonian. Hlmn 272
[22]Abdullah
Zakaria Ghazali (etc.) Perang Dunia kedua
dalam Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963). Kuala
Lumpur : Penerbit : Fajar Bakti. Hlmn 406.
[23]M.Rajendran,
(1988), Sejarah Jepun, Kuala Lumpur :
Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 95
[24]
M.Rajendran,
(1988), Sejarah Jepun, Kuala Lumpur :
Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 105
[25]
Khazin Mohd Tamrin, (1972) Perang Rusia - Jepun 1905. Jebat:
Malaysian Journal of History, Politics and Strategic Studies, 02 . hlm 26
[26]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.hlm.163-164
[27]
Ibid. Hlm 105
[28]
Khazin Mohd Tamrin, (1972) Perang Rusia - Jepun 1905. Jebat:
Malaysian Journal of History, Politics and Strategic Studies, 02 . hlm 28-29
[29]
Richard Storry. (1982). Sejarah Jepun Moden. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa
dan Pustaka.hlm.97
[30]
Conrad Schirokauer (1978). A Brief History of Japanese Civilization.
London: Harcourt Brace College Publisher. Hlm 210.
[33]
Abu Talib Ahmad (2005). Tamadun Jepun. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.
Hlm 182.
[34]
Harold M. Vinacke (1959). A History of
The Far East In Modern Times. New
York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm 404.
[36]
W. G. Beasley (1972). The Meiji Restoration. California:
Stanford University Press. Hlm 124.
[37]
H. M. Vinacke (1961). A History of The
Far East In Modern Times. New York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm 408.
[38] Ibid. hlm.
68.
[39] W. Scott Morton (2006). Jepun, Sejarah dan Budaya. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti
Malaya. Hlm 172.
[45] Ibid.
Hlm 89.
[46]
Ibid. Hlm 152.
[47] Ghazali Darusalam. (2001). Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Kuala
Lumpur: Penerbit Universiti Malaya. Hlm 375.
[48]
Ibid. Hlm 73.
[49] Ibid. Hlm
74.
[53] Marius B. Jansen (2000). The Making of Modern Japan. Cambridge: The Belknap Press of Harvard
University Press. Hlm 467.
[55]
Ghazali Darusalam (2001). Tamadun Islam Tamadun Asia .
Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya. Hlm 374.
[56]
John F. Horves, Ronald Posner (1975).
Tradition in Transition: The
Modernization of Japan. United Kingdom: Macmillian Publisher Ltd.
Hlm 70.
[57] M.
Rajendran (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: Arenabuku Sdn. Bhd. Hlm 66.
[58] Ghazali Darusalam (2001). Tamadun Islam Tamadun Asia. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti
Malaya. Hlm 372.
[59] M.
Rajendran (1988). Sejarah Jepun.Kuala
Lumpur:Arenabuku Sdn. Bhd. Hlm 65.
[60]
Khozin Mohd Thamrin. Perang Rusia Jepun 1905. Sumberi
diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/546/1/1.pdf pada 4.4. 2014.
[61]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 101
[62]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah china dan
Jepun Moden 1800-1955. Adabi Publication. Sdn. Bhd. Hlm. 166
[63]
Jepun bimbang dengan kuasa Russia di laut Asia Selatan terutamanya India yang
merupakan salah satu empayar British yang utama di Asia. India diibaratkan
sebagai nadi kepada imperialisme British.
[64]
Khozin Mohd Thamrin. Perang Rusia Jepun
1905. Sumberi diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/546/1/1.pdf
pada 4 April 2014.
[65]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 165
[66]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 106
[67]
Ibid.
[68]
Alexandre Dumas.(1878).The Three
Musketeers.London:Broome Street.Hlm 127.
[69]
M. Rajendran (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur : Arenabuku Sdn. Bhd. hlm 105
[70]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn. Bhd. hlm 98
[71]
Ibid. hlm 105
1.0
PENGENALAN
Pemulihan Meiji
pada tahun 1868 merupakan suatu peristiwa yang penting dalam sejarah Jepun. Sebelum
Meiji mengambil alih kuasa, pemerintahan Jepun adalah dibawah naungan Shogun
Tokugawa. Tokugawa Ieyasu telah mendominasi arena politik Jepun dari tahun 1603
sehingga 1616 dan merupakan pemimpin yang teragung di Jepun dalam abad ke 17.
Beliau telah mengasaskan Kesyogunan Tokugawa (1603-1867) yang merupakan
Kerajaan Tentera yang memerintah paling lama dalam sejarah Jepun sehinggalah
kejatuhannya apabila kuasanya diambil alih oleh Maharaja iaitu pada tahun 1868.[1]
Taakulan asas pemulihan yang dilaksanakan oleh Maharaja Meiji telah
mengembalikan Maharaja kepada kedudukannya yang sebenar sebagai ketua
masyarakat Jepun yang tertinggi. Ianya merupakan suatu kedudukan yang sebelum
ini telah ditandakan oleh permulaan suatu era baru yang dikenali sebagai Era
Meiji dan pemindahan ibu negara diraja dari Kyoto ke Edo (kini dikenali sebagai
Tokyo).[2] Era
Meiji telah berjaya menjadikan Jepun sebagai negara terkuat di Asia. Pemodenan
Era Meiji turut menjadikan Jepun muncul sebagai negara yang termaju ekonominya
di rantau Asia Timur.
Semangat
nasionalisme dalam kalangan rakyat jepun yang melampau, telah menjadikan Jepun
sebagai negara penakluk. China merupakan mangsa pertama kerana yang menjadi
negara taklukan Jepun. Sejak kejayaanya mengalahkan China dalam tahun 1894
sehingga 1895, Jepun mula menonjolkan dirinya sebagai satu kuasa terunggul di
sebelah Timur. Selepas kejayaannya ketika Perang China-Jepun, meletus pula
Perang Rusia-Jepun pada 1904-1905 yang juga memihak kepada Jepun. Jepun juga
telah merampas Korea pada 1910, campur tangan di Siberia pada 1917 dan pada
tahun yang sama tanpa menghiraukan kedaulatan negeri China, Jepun cuba
menduduki wilayah Shantung, menakluki Manchuria pada 1931, menceroboh China
pada 1937 dan akhirnya dengan perasaan sombong memulakan Perang Pasifik pada
1941.[3]
2.0
POLITIK
2.1
Jepun
Menjalankan Dasar Imperialisme
Permodenan Jepun yang bermula
selepas pemerintahan Maharaja Meiji telah membawa negara itu ke era penuh
kemajuan. Politik dan ekonomi feudal Jepun telah diganti dengan sistem
pentadbiran dan ekonomi gaya Barat. Secara tidak langsung, permodenan Jepun
berjaya mengelakkan ia menjadi mangsa penjajahan Barat. Pada penghujung abad
ke-19, sebaik sahaja berjaya memansuhkan perjanjian berat sebelah (unequal treaty) yang dibuat dengan Barat
pada zaman Tokugawa dahulu, Jepun mula melancarkan dasar luar yang lebih
agresif di Asia Timur, terutamanya terhadap China. Peningkatan minat kuasa
Barat meluaskan cengkaman masing-masing di China setelah negara itu kalah
kepada Jepun dalam perang pada tahun 1894 juga mendesak Jepun untuk terlibat
sama dalam perlumbaan membuka kawasan pengaruh di negara yang sangat berpotensi
dalam melengkapi keperluan industrinya. [4]
Kejayaan Jepun telah mengubah tindakan mereka
menjadi sebuah negara penakluk. Faktor-faktor ekonomi, semangat nasionalisme
yang melampau dan tekanan politik serta
tentera menyebabkan Jepun menyertai kuasa-kuasa Barat menjadi negara penakluk.
Mangsa pertama Jepun ialah Negara China. Peristiwa pembunuhan seramai 54 orang
nelayan Kepulauan Ryukyu di Taiwan pada tahun 1874 menjadi alasan bagi Jepun
untuk menuntut Kepulauan Ryukyu dan ganti rugi. Negara China terpaksa melayani
tuntutan Jepun itu.[5]
Pada tahun 1894 sehingga 1895, berlaku siri peperangan antara China dan Jepun
yang dikenali Perang China-Jepun. Jepun berjaya mengalahkan China sehingga
menyebabkan China terpaksa menerima syarat-syarat yang dikenakan oleh Jepun. Pada
17 April 1895, Perjanjian Shimonoseki ditandatangani oleh kedua-dua pihak.
Perjanjian tersebut memberi hak kepada Jepun ke atas Taiwan, Kepulauan
Pescadores dan Semenanjung Liaotung. Namun, Semenanjung Liaotung dikembalikan
semula kepada Negara China akibat bantahan daripada Jerman, Rusia dan Perancis.
Seterusnya, Jepun melihat Korea sebagai kawasan
strategik dan mempunyai kepentingan ekonomi. Jepun menganggap Korea merupakan
sebuah kawasan yang boleh melindungi negaranya kerana Korea boleh digunakan
sebagai medan pertempuran bagi menggelakkan negara matahari terbit itu menerima
kehancuran apabila berlakunya peperangan. Salah satu faktor berlakunya Perang
China-Jepun adalah disebabkan berlakunya krisis dalam Korea sehingga
menyebabkan tercetusnya Pemberontakan Tonghak.[6] Korea
sangat penting bagi Jepun dari segi strategi sekiranya Jepun berhasrat
memperluaskan tanah jajahannya hingga ke Manchuria dan China. Korea akan dapat
dijadikan batu loncatan bagi melangkau lebih jauh lagi dalam menggapai
cita-cita imperialisme Jepun. Oleh sebab takut akan ancaman luar khususnya
Rusia dan ingin menguasai Korea daripada Negara China, maka Jepun bertindak
memaksa Korea pada 26 Februari 1876, menandatangani perjanjian perdagangan dan
persahabatan. Perjanjian itu menyatakan pembukaan tiga pelabuhan Korea iaitu
Pusan, Inchon dan Wonsan. Jepun juga telah mengiktiraf kemerdekaan Korea. [7]
Perang China-Jepun menjelaskan bahawa Jepun menjadi
kuasa besar Asia. Menjelang awal abad 20, ia berdepan pula dengan Rusia. Krisis
Rusia-Jepun berpunca daripada masalah Manchuria dan Korea. Rusia dikatakan
semakin berminat dengan Manchuria. Manakala, Perjanjian Li-Lobanov pada Jun
1896 antara Rusia dan Negara China telah menyetujui pembinaan Jalan Kereta Api
Trans-Siberia Manchuria. Perkhimatan kereta api ini secara rasminya dibuka oleh
Czar Nicholas II pada tahun 1891 yang menyambungkan Vladivostok dengan Russia
di sebelah Eropah.[8]
Seterusnya pada Mac 1898, Rusia mendapat pajakan 25 tahun ke atas bahagian
Selatan Semenanjung Liaotung yang mengandungi Port Arthur dan Dairen. Sebelum
ini Jepun ditekan oleh Rusia agar tidak mengambil Semenanjung Liaotung tetapi
pajakan ke atas semenanjung ini mencerminkan sikap Rusia yang ingin meluaskan
pengaruhnya ke Asia Timur.
Bagi mengawal kuasa Rusia di Asia Timur, Jepun telah
mengambil jalan kekerasan. Oleh sebab itu, berlaku Perang Rusia-Jepun pada
10 Februari 1904 dan akhirnya melalui
perang ini ianya menyebelahi pihak Jepun. Pada 5 September 1905, Perjanjian
Portsmouth telah ditandatangani oleh kedua-dua pihak. Dalam perjanjian tersebut,
Rusia mengakui kepentingan-kepentingan Jepun di Korea. Manakala, pajakan Rusia
ke atas Semenanjung Liaotung dan jalan kereta api dari Port Arthur ke Mukden
diserah kepada Jepun. Selain itu, Rusia terpaksa menyerahkan pula bahagian
selatan Pulau Shaklin. Kejayaan Jepun ini meletakkan Jepun sebagai kuasa besar
dunia. Selepas perjanjian tersebut, Jepun semakin melampau apabila berjaya
menakluk Korea pada tahun 1910. [9]
Pada tahun 1914, Perang Dunia Pertama meletus di
Eropah dan kuasa-kuasa Barat terpaksa menumpukan perhatian mereka di Eropah. Perang
ini membolehkan Jepun untuk menguatkan kepentingan dan pengaruhnya di Asia
Timur. Untuk mendapat sokongan kuasa British dan Amerika Syarikat serta sekutu
mereka, Jepun telah mengisytiharkan perang ke atas Jerman. Dasar ini ternyata
berhasil apabila Jepun diberi mandat untuk melumpuhkan kedudukan Jerman di Asia
Timur. Jepun telah menawan Teluk Kiaochow dan merampas konsesi-konsesi Jerman
di Shantung. Manakala, beberapa pulau kepunyaan Jerman di Lautan Pasifik
seperti Kepulauan Mariana, Carolina dan Marshall juga telah ditawan.
Pada 18 Januari 1915, Jepun telah memberi penekanan
terhadap China dengan membuat Dua Puluh Satu Tuntutan ke atas Negara China.
Kesibukan kuasa-kuasa Barat di Eropah memberi jalan yang luas kepada Jepun
memaksa China menerima tuntutan mereka. Dua Puluh Tuntutan tersebut dibahagikan
kepada lima kumpulan iaitu :[10]
1. Mengiktiraf
kedudukan Jepun di Shantung
2. Kedudukan
istimewa Jepun di Manchuria dan Mongolia Dalam
3. Usaha
sama Jepun-China dalam industry besi keluli
4. Tidak
akan menyerah mana-mana kawasan perairan kepada kuasa ketiga
5. Jepun
mengawal beberapa pentadbiran tempatan penting di China.
Apabila Perang Dunia Pertama tamat
pada 1918, negara yang menang termasuk Jepun mengadakan satu persidangan damai
di Paris. Akhirnya terbentuklah Perjanjian Versailles yang telah memutuskan
bahawa semua hak Jerman di Shantung akan diserahkan kepada Jepun. Manakala
Kepulauan Carolina, Marshall dan Marina akan ditadbir oleh Jepun sebagai
wilayah mandat Liga Bangsa-Bangsa. Perjanjian Versailles seolah-olah memberi
pengiktirafan kepada Jepun untuk menjadi kuasa imperialisme baru di Asia Timur.
Manakala bantahan China terhadap perjanjian tersebut tidak dilayan oleh
kuasa-kuasa Barat malah tuntutan tersebut dipersetujui oleh pihak Barat.[11]
2.2
Kekuatan
Organisasi Ketenteraan
Salah satu faktor mengapa Jepun
dianggap sebagai kuasa imperialis yang sangat kuat di Asia adalah disebabkan
kekuatan tenteranya. Kekuatan tentera Jepun membuatkan Jepun lebih agresif dan
menjadi kuasa penakluk. Permodenan dan
pembesaran angkatan tentera mendapat perhatian utama sejak Maharaja Meiji
mengambil alih tampuk pemerintahan Jepun daripada pemerintahan Shogun. Maharaja
Meiji sedar bahawa kekuatan bangsa barat adalah terletak pada persenjataan yang
moden. Oleh sebab itu, untuk menandingi bangsa barat Jepun haruslah mempunyai
senjata-senjata dan tentera moden. Pihak tentera telah merangkumi bidang kuasa
politik yang luas. Maka di atas dasar ini, kerajaan Jepun memberi keutamaan
terhadap pembangunan angkatan tentera darat dan laut.[12]
Dalam membentuk satu pasukan
ketenteraan yang moden, Yagamata Aritmomo dari Choshu merupakan salah satu
tokoh yang penting dalam hal yang berkaitan kenteraan. Seperti negara-negara
Barat, Jepun telah mengadakan undang-undang kerahan tenaga kepada pemuda-pemuda
berumur 20 tahun dalam tahun 1872. Dalam tahun 1873, Jepun telah berjaya
membentuk Tentera Kebangsaan Jepun yang mana anggotanya diambil dari segenap
lapisan masyarakat, tidak dimonopoli oleh golongan samurai seperti zaman
lampau. Pada 1878, Semangat Ketenteraan
diwujudkan bertujuan menanamkan semangat keperwiraan, taat setia dan mengikut
perintah. [13]
Angkatan
Laut Jepun juga tidak lepas dari mengalami permodenan. Puak Satsuma yang
terkenal sebagai kaum pelaut adalah bertanggungjawab dalam kebangkitan angkatan
laut sebagai satu angkatan laut yang kuat. Dalam perkara-perkara mengenai
angkatan laut, Jepun menumpukan perhatian ke Britain untuk mendapatkan
pegawai-pegawai bagi melatih angkatan laut Jepun kerana Britain terkenal
sebagai kuasa terkuat dalam angkatan laut. Kapal-kapal perang bagi angkatan
laut Jepun dibeli dari Britain. Namun demikian, Jepun telah berusaha untuk
membina kapal perangnya sendiri. Pada tahun 1875, Jepun telah berjaya membina
dua kapal perang di limbungan Nagasaki. Dengan usaha yang bersungguh-sungguh
Jepun telah berjaya membentuk satu pasukan tentera yang benar-benar moden dan
kuat. Sebagai contoh kejayaan Tentera Kebangsaan Jepun dalam tahun 1877 apabila
tentera Jepun telah menumpaskan pemberontakan golongan samurai pemimpin Saigo
Takamori. Tentera Kebangsaan yang telah terlatih secara barat dengan mudah
sahaja mengalahkan pemerontakan itu.[14]
Kekuatan angkatan
laut Jepun terbukti apabila Angkatan Laut Jepun berjaya mengalahkan Angkatan
Laut China di Muara Sungai Yalu dalam bulan September 1894 ketika berlakunya
Perang China-Jepun. Sebelum peperangan itu meletus, Jepun menganggap bahawa
negara tersebut tidak yakin boleh mengalahkan China. Namun akhirnya, China
mengalami kekalahan dalam perang tersebut. Begitu juga ketika Perang
Rusia-Jepun 1904-1905 yang mana pihak Jepun berjaya mengalahkan angkatan laut
Rusia dalam pertempuran di Selat Tsushima. Kejayaan angkatan laut Jepun dalam
kedua-dua pertempuran itu, tidak sahaja menaikkan imej bangsa Jepun malahan
nama pegawai-pegawai Inggeris juga turut harum kerana latihan yang diberikan
kepada angkatan laut Jepun. Begitu juga dengan senjata dan peralatan perang
mahupun kapal-kapal perang yang dibeli dari Barrow, Elswick dan Sheffield di
England.[15]
3.0
Ekonomi Jepun
i)
Perindustrian
Setelah pemulihan Meiji berlaku,
para pemimpin Meiji giat berusaha memperkukuhkan kedudukan ekonomi di negara
mereka. Tindakan beberapa kuasa Barat memperhebatkan tekanan politik keatas
China dalam tahun 1880-an memuncakkan lagi perasaan terancam dalam kalangan
para pemimpin Jepun. Perkembangan tersebut mendorong para pemimpin
mempergiatkan pelancaran program-program pemodenan dan industrialisasi secara
besar-besaran di Jepun.
Rancangan permodenan dan proses
perindustrian di Jepun telah pun dimulakan sebaik sahaja berlakunya proses
Pemulihan Meiji. Rancangan pemodenan dan perindustrian tersebut digemblengkan
melalui tiga bentuk program yang dikenali sebagai Fukoku-kyohei (menjadikan Jepun sebagai sebuah negara yang kaya dan
mempunyai angkatan tentera yang kuat), Shokusan-Kogyo(mengembangkan
industri dan meningkatkan perniagaan) dan Bumnmei-Kaika
(membangunkan sebuah bangsa Jepun yang berkesedaran dan bertamadun).
Sepanjang era Meiji, para pemimpin
Jepun sentiasa memberikan keutamaan ketiga-tiga program tersebut. Mereka
percaya bahawa perindustrian merupakan cara terbaik bagi mengukuhkan kedudukan
ekonomi, politik dan kekuatan angkatan tentera Jepun. Melalui ketiga-tiga program
tersebut, para pemimpin Jepun berharap ia dapat mengangkat kedudukan bangsa
Jepun sebagai Shujiu-minzoku atau master race sehingga mengatasi
bangsa-bangsa lain di dunia.
Walaupun kerajaan dan pemimpin
Jepun begitu ghairah melopori proses pemodenan dan industrialisasi di negara
mereka, tetapi mereka sentiasa mengambil langkah tersebutdengan penuh
berhati-hati. Contohnya, walaupun pada peringkat awal, Jepun mengalami masalah
besar dari segi modal, namun para pemimpin negara itu mengambil keputusan tidak
menggunakan modal dan pelabur asing bagi menggerakkan proses industrialisasi di
negara mereka.[16]
Mereka terpaksa berhati-hati terhadap modal asing kerana beranggapan bahawa
kemasukan modal dan pelabur asing akan menyebabkan Jepun terus bergantung
kepada negara luar dan akan membuka jalan kepada bertapaknya kepentingan asing
dalam ekonomi negara mereka. Oleh kerana mereka tidak mahu bergantung kepada
modal dan pelabur asing, maka mereka berusaha dengan gigih menggembleng semua
sumber dalam negeri bagi mencapai matlamat mewujudkan sebuah negara yang
maju dan bebas daripada ancaman
kuasa-kuasa Barat.
Kejayaan Jepun membangunkan ekonomi
tanpa banyak bergantung kepada penglibatan kuasa-kuasa Barat akhirnya
membolehkan Jepun muncul sebagai satu-satunya negara bukan Barat yang memiliki
sektor perindustrian yang maju. Pencapaian itu telah dapat mengelakkan negara
itu daripada menjadi anggota kelab “negara dunia ketiga” tidak sebagaimana yang
dialami oleh kebanyakkan negara Asia lain.
Pada penghujung abad ke-19, kejayaan
proses industri Jepun telah menyedarkan para pemimpin Jepun bahawa ekonomi
Jepun sangat rapuh disebabkan oleh kekurangan bahan mentah di negara itu.
Mereka mendapati semakin maju industri di negara itu, semakin besar
pergantungan mereka terhadap bahan mentah dari luar negeri.Selain itu, Jepun
juga memerlukan pasaran yang lebih luas bagi mengembangkan lagi potensi sektor
berkenaan. Para pemimpin Jepun sedar, bahawa ketiadaan bahan mentah dan pasaran
luar serta kelemahan kuasa beli akan menjadi ancaman kepada negara itu untuk
mempertingkatkan keupayaan industri dan memantapkan kedudukan ekonominya.
Justeru itu, mereka mendapati salah satu cara untuk mengurangkan pergantungan
Jepun kepada bahan mentah dari negara Barat khususnya Amerika Syarikat dan
memenuhi keperluan pasaran negara itu ialah dengan menjadikan Asia Timur,
khususnya Korea dan China bukan sahaja sebagai pembekal bahan mentah bahkan
juga sebagai pasaran barangan industri negara itu.[17]
Misalnya, kesan daripada usaha
untuk memodenisasi negara tersebut, Jepun mengalami masalah kewangan yang
serius dan inflasi kian meningkat serta kos kehidupan mula melambung tinggi di
bandar-bandar. Petani-petani Jepun juga dibebani dengan cukai-cukai yang
tinggi.Kesatuan-keastuan sekerja telah diharamkan dan pekerja-pekerja terpaksa
bekerja lebih masa dan dibayar dengan upah yang rendah.Masalah ekonomi yang
dihadapi telah mendorong Jepun untuk meluaskan kuasanya di Korea.Kerajaan Meiji
telah memperolehi banyak faedah ekonomi hasil Perjanjian Chemulpo (1876) dengan
mengeksploitasi pasaran dan sumber-sumber asli di Korea.[18]Jepun
juga telah mendirikan kilang-kilang kain dan kertas di Korea dan
syarikat-syarikat Jepun juga telah membeli beras, kacang soya, kulit lembu,
emas dan lain-lain pada harga yang rendah serta memperoleh banyak keuntungan.[19]
Sementara itu, selepas kemenangan
Jepun keatas Rusia dalam perang Rusia-Jepun pada tahun 1904, secara rasminya
telah membolehkan Jepun berada sebaris dengan kuasa kolonial Barat di Asia.
Kuasa-kuasa Barat lain mula berasa bimbang terhadap kemunculan negara tersebut.
Kemunculan kuasa Jepun bukan sahaja akan merancakkan lagi persaingan politik di
Asia Timur, malahan akan menggugat kepentingan ekonomi mereka.[20]Namun,
selepas perang tersebut juga, ekonomi Jepun mengalami keadaan yang agak
buruk.Ekonomi Jepun merosot dan rakyat terpaksa menanggung bebanan cukai demi
mempertahankan keselamatan negara.Disebabkan itu, Jepun telah menceburi bidang
perusahaan berat terutamanya membina kilang-kilang membuat alat-alat
senjata.Jepun sedar untuk menjadi sebuah negara imperialis, Jepun perlulah
mengeluarkan sendiri alat kelengkapan perang tanpa mengharapkan bantuan
daripada negara-negara luar.
Peningkatan ekonomi Jepun dalam
Perang Dunia Pertama ini memperlihatkan permintaan besar bagi barang-barang
Jepun di luar negeri terutamanya senjata dan alat-alat perang bagi sekutunya di
Eropah. Sekutu-sekutu Jepun seperti Britain, Perancis dan Itali masing-masing
berlumba-lumba mengeluarkan senjata dan alat pertahanan, sehinggakan mereka
tidak membekalkan barang-barang buatan mereka ke pasaran-pasaran seperti China,
Asia Tenggara dan bahagian-bahagian lain dunia. Jadi, kesempatan ini telah
digunakan sebaik mungkin oleh Jepun untuk meluaskan pasaran barangannya ke
kawasan-kawasan tersebut dan memberikan keuntungan yang besar kepada Jepun.
Perang Dunia Pertama telah
memberikan manfaat yang besar kepada Jepun terutamanya dari aspek ekonomi
Jepun.Kesan daripada Perang Dunia Pertama, pihak Berikat telah mula mermbuat
tempahan senjata dan peralatan-peralatan perang buatan Jepun. Di samping
kapal-kapal dagangan Jepun telah mengambil alih pengangkutan perdagangan di
dunia disebabkan kebanyakkan kapal-kapal Eropah telah terpaksa balik ke sana.
Selain itu eksport kain Jepun juga telah meningkatkan hasil penjualan kain di
Asia Tenggara yang sebelum ini, pengeluaran dan pembekal kain telah dimonopoli
oleh Britain, Jerman dan Perancis. Eksport kain kapas Jepun antara tahun 1913
sehingga tahun 1918 telah bertambah iaitu daripada 412 juta ela kepada 1174
juta ela. Dalam waktu yang sama juga, bilangan kapal perdagangan meningkat
daripada 1.5 juta tan menjadi 3 juta tan. Hasil pendapatan perkapalannya pula
telah meningkat daripada 41.2 juta yen kepada381.4 juta yen.Perdagangannya
sahaja menghasilkan sejumlah 1.2 billion yen.Hasil pertanian Jepun juga telah
meningkat daripada 16 % menjadi 29 %.[21]Kadar
import pula bertambah sebanyak 760 %. Aktiviti perdagangan telah meningkat
sebanyak tujuh kali ganda iatu sebanyak 760 % dalam tahun yang sama. Nilai
pengeluaran perindustrian juga turut bertambah daripada 1.4 trillion pada tahun
1914 kepada 3.42 trillion dalam tahun 1921.
Namun, peningkatan ekonomi Jepun
tidak kekal lama.Setelah berakhirnya Perang Dunia Pertama pada tahun 1919,
permintaan alat-alat senjata dan pertahanan di Eropah turut merosost.Setelah
perang tamat, negara-negara Barat mula meningkatkan semula pasaran-pasaran lama
mereka di Asia Tenggara dan China.Keadaan ini mengakibatkan kemelesetan ekonomi
Jepun menjelang tahun 1920.
ii)
Wilayah
dan Pelabuhan Jepun
Pemodenan di negara Jepun yang
bermula pada tahun 1868 telah membawa negara tersebut ke era penuh kemajuan.
Sistem ekonomi yang bercorak feudal ditinggalkan dan digantikan dengan ekonomi
gaya Barat. Faktor ekonomi merupakan salah satu faktor yang mendorong Jepun
menyertai negara-negara Barat untuk menjadi negara penakluk.Mangsa pertama
Jepun ialah negara China.Misalnya, pada 17 April 1895, perjanjian Shimonoseki
telah ditandatangani antara pihak Jepun dan China.Melalui perjanjian tersebut,
Jepun telah mendapat hak ke atas Taiwan, Kepulauan Pescadores dan Semenanjung
Liaotung. Namun, akhirnya Semenanjung Liatong terpaksa dikembalikan semula kepda China kerana mendapat bantahan
daripada Jerman, Rusia dan Perancis.[22]
Sebelum itu, pada tahun 1875 satu
persetujuan sempadan telah ditandatangani antara Jepun dengan Rusia dimana
Jepun menggugurkan tuntutannya ke atas Sakhlin sebagai ganti terhadap Kepulauan
Kurile. Persetujuan ini bermaksud bahawa Rusia mengiktiraf kuasa Jepun keatas
Hokkaido.Kemudia dalam tahun 1879, Kepulauan Ryukyu atau Okinawa telah diserap
sebagai wilayah Jepun.Kepulauan Okinawa telah lama mengekalkan hubungan jajahan
takluk dengan negara China.Namun demikian, dalam tahun 1879 kepulauan ini telah
dijadikan sebahagian daripada wilayah Jepun apabila mereka diberi status
wilayah (prefecture) oleh Kerajaan Meiji.[23]
Seterusnya Jepun juga berminat
untuk menguasai Korea.Jepun melihat Korea sebagai kawasan yang strategik dan
mempunyai kepentingan ekonomi.Selain itu, disebabkan takut dengan ancaman kuasa
luar terutamanya Rusia, Jepun telah memaksa Korea untuk untuk menandatangani
satu perjanjian perdagangan dan persahabatan pada 26 Februari 1876.Hasil
perjanjian itu, Korea telah membuka tiga pelabuhannya kepada Jepun iaitu Pusan,
Inchon dan Wonson.
Selain itu, awal abad ke-20
memperlihatkan terjadinya krisis antara Rusia-Jepun yang disebabkan oleh
masalah Manchuria dan Korea.Rusia semakin berminat untuk menguasai Manchuria
kerana ingin mendapatkan pangkalan angkatan laut yang bebas dari pembekuan pada
musim sejuk selain mempunyai kepentingan perdagangan di Manchuria.Jepun pula
mempunyai kepentingan politik, ekonomi dan sosial untuk menguasai
Manchuria.Kepentingan ekonomi Jepun di Manchuria dianggap yang paling
utama.Manchuria merupakan negara pengeluar kacang soya dan Jepun sebagai negara
pembeli yang utama.Mancuria juga mengeluarkan kayu-kayan, arang batu, besi dan
emas.Tambahan pula, penduduk Jepun yang semakin bertambah telah menimbulkan
masalah bahan makanan dan penempatan. Oleh itu, Jepun memerlukan Manchuria bagi
mengatasi masalah ini.Perang Rusia-Jepun yang meletus pada 10 Februari 1904
telah memberi kesempatan kepada Jepun untuk menguasai Manchuria apabila
peperangan ini telah membawa kemenangan kepada pihak Jepun. Walau bagaimnapaun,
pada tahun 1905, perjanjian Portsmouth telah ditandatangani oleh kedua-dua
pihak ini.Melalui perjanjian tersebut,Menteri Luar Negeri
Jepun Komura telah memperoleh persetujuan China untuk memindahkan hak-hak dan
kepentingan Russia dari Manchuria dan diserahkan kepada Jepun. Pada 22 Disember
1905 pula, Perjanjian Peking telah ditandatamgani dan ianya memberi kuasa penuh
kepada Jepun ke atas Manchuria Selatan. Selain itu, Rusia juga telah mengakui
kepentingan kepentingan Jepun di Korea. Selain itu, pajakan Rusia ke atas
Semenanjung Liaotung dan jalan kereta api dari Port Athur ke Mukden telah
diserahkan kepada Jepun. Rusia juga terpaksa menyerahkan bahagian selatan Pulau
Sakhalin kepada Jepun.Kejayaan Jepun ini telah meletakkan Jepun sebagai kuasa
besar dunia.[24]
Meletusnya Perang Dunia Pertama
pada tahun 1914 telah membolehkan Jepun untuk menguatkan kepentingan dan
pengaruhnya di Asia Timur.Jepun telah mengisytiharkan perang ke atas Jerman dan
perkara ini telah disokong oleh British, Amerika Syarikat dan sekutu
mereka.Kesannya, Jepun telah berjaya menawan Teluk Kiaochow dan merampas
konsesi-konsesi Jerman di Shantung. Selain itu, beberapa pulau milik Jerman di
Lautan Pasifik seperti Kepulauan Mariana, Carolina dan Marshall juga telah
berjaya ditawan oleh Jepun.
Seterusnya, apabila Perang Dunia
Pertama berakhir pada tahun 1918, negara yang menang termasuk Jepun telah
mengadakan satu persidangan damai di Paris. Akhirnya termetrai Perjanjian
Versailles dimana melalui perjanjian ini semua hak Jerman di Shantung akan
diserahkan kepada Jepun. Perjanjian Versailles seolah-olah memberi
pengiktirafan kepada Jepun untuk menjadi kuasa imperialise baru di Asia Timur.
China kemudiannya telah mengemukakan bantahan terhadap perjanjian tersebut
namun tidak dilayan oleh kuasa-kuasa Barat.Malahan, tuntutan Jepun telah dipersetujui
oleh kuasa-kuasa Barat.
Rusia
ingin meluaskan tanah jajahan di Manchuria
Manchuria merupakan kawasan yang
strategik di Asia Timur. Kedudukannya berada di sebelah timur laut Tiongkok
bersempadan dengan Korea Utara dan Rusia. Manchuria juga merupakan satu kawasan
yang kaya dengan sumber bahan mentahnya. Kebanyakan kawasan tersebut
mengeluarkan hasil tanaman seperti kacang, sekoi, kaolin dan gandum. Cita-cita
Rusia selain hendak berkuasa di Mancuria, tekadnya juga untuk menjauhkan
kuasa-kuasa lain dari Tiongkok. Mancuria dipandang oleh Rusia sebagai pembekal
(supplier) dan perhubungan adalah lebih baik kedudukannya di Siberia Timor.
Mengikut rancangan-rancangan Rusia, tujuan untuk menakluki Rusia ialah
memajukan daerah Siberia Timor yang lebih mundur daripada Mancuria. Adanya
arang batu, besi, emas dan kayu-kayan akan menjadi asas untuk menjadi asas
untuk pekan baru dan perusahaan.[25]
Dengan ini Mancuria menjadi satu kawasan di Timor jauh yang penting bagi Rusia
daripada segi tentera dan ekonomi dan juga politik.
. Rusia mempunyai kepentingan
perdagangan di Machuria. Kecenderungan Rusia untuk meluaskan tanah jajahan
terutama di Mancuria terbukti apabila dalam tahun 1896-1899, Rusia telah
merancang
1) Membina
jalan keretapi Trans-Siberia yang akan melalui Bandar Harbinke wilayah pantai.
2) Mendapatkan
hak berjalan merentang Manchuia Utara yang akan bersambung dengan jalan
keretapi Trans-Siberia itu
3) Cuba
memasuki ekonomi negeri China secara am.[26]
Perluasan Empayar Rusia merupakan
faktor utama yang menyebabkan Rusia ingin membina Chinese Eastern Railway.
Rusia telah lama berminat di Asia Timur sebagai nama yang dicadangkan iaitu
‘Vladivostok’ yang merupakan pelabuhan yang terpenting Rusia yang boleh
diterjemahkan kepada ‘ Ruler of the East’. Perluasan kuasa ke Manchuria
merupakan fasa yang terbaru dalam menjelajah di Asia Timur. Kepentingan ekonomi
merupakan faktor yang lain yang menyebabkan Rusia ingin meluaskan pengaruhnya.
Menteri Peperangan iaitu Jeneral Aleksi Nikolaevich Kuropatkin menulis pada tahun
1900 bahawa “apabila Rusia mempunyai kuasa landasan kereta api antara Laut
Baltik dan Lautan Pasifik dan apabila Rusia mendapatkan Bosporus di Lautan
India dan Lautan Pasifik, kemudian Rusia banyak sekali bekalan sumber semula
jadi akan menyebabkan semua kuasa dunia akan mengagumkan persaingan ekonomi”.
Tsar Nicholas II juga percaya akan Russian East Asia akan dapat membiayai diri
sendiri.
Tetapi percubaan Rusia yang ketiga
ini tidak dapat dijalankan kerana berlakunya rebutan hak-hak kelonggaran di
kalangan kuasa-kuasa barat di negeri China. Ia menjadi saingan hebat kepada
Rusia. Sebagai langkah untuk memenuhi cita-cita mendapatkan pangkalan angkatan
laut maka pada tahun 1898, Rusia telah memajak Port Arthur dan bahagian hujung
Semenanjung Liaotung dari kerajaan China selepas Jepun terpaksa menarik diri
dari semenanjung itu. Dengan mendapatkan pelabuhan-pelabuhan Port Arthur dan
Dairen sudah tentu Rusia gembira tetapi sebaliknya menimbulkan kebimbangan
kepada pihak Jepun kerana bimbang kepentingan-kepentingan di Mancuria akan
terancam.
Rusia
ingin mendapatkan pelabuhan di Korea
Selain
Mancuria, Korea juga merupakan punca perbalahan antara Jepun dan Rusia. Rusia
ingin mendapatkan pelabuhan yang bebas dari pembekuan di musim sejuk untuk
menggantikan pelabuhan Vladivostock yang mengalami pembekuan, Minat Rusia ke
atas Korea jelas kelihatan pada tahun 1884 apabila Rusia cuba menolong kerajaan
Korea menyusun angkatan daratnya. Rusia ingin membina Trans Siberian Railway.[27]
Pihak Jepun yakin dengan terbinanya jalan keretapi itu akan menyenangkan Rusia
bergerak jauh lebih pantas di timur. Memandangkan hal ini Jepun harus bertindak
sesuatu untuk menghalang kemaraan Rusia.
Kalangan-kalangan
istana Nicholas Rusia telah memutuskan untuk mengambil Korea di samping
Manchuria. Berikutan dengan keputusan ini, Nicholas telah melantik Admiral
Alexeyer sebagai Viceroy di Timur Jauh dan penyusupan orang-orang Rusia ke
Korea bermula. Sementara itu, penasihat-penasihat Tzar Rusia setuju pentingnya
dijaga supaya tidak ada benteng-benteng didirikan oleh Jepun di pantai-pantai
Selatan Korea, kerana ini menganggap membahayakan jalan laut Rusia di antara
Vladistok dan Port Authur. Orang Jepun menganggap sekatan-sekatan seperti ini
adalah satu penghinaan dan ini menguatkan keyakinan mereka bahawa mereka mesti
mengusir orang-orang Rusia keluar dari Korea dan juga dari Semenanjung
Liaotung. Jepun mempunyai kepentingan ekonomi yang luas di Jepun, antaranya
Jalan Keretapi Pusan-Seoul.
Sebenarnya
Rusia telah mendapatkan dua hak kebenaran di Korea, iaitu mengeluarkan kayu
balak di Sungai Yalu dan melombong di Sungai Tuwan. Pemotong kayu balak
dikatakan adalah terdiri dari tentera-tentera Rusia yang berada di Mancuria.
Rusia juga mula memasukkan penasihat tentera dan membantu penyusunan tentera Korea
mengikut susunan Rusia dan cuba menguasai kewangan Korea.[28]
Rusia
menduduki Pulau Sakhalin
Pada akhir abad ke-18, pihak Bakufu berasa amat
gentar terhadap perluasan kuasa Rusia ke Selatan apabila meluaskan daerahnya
hingga ke Sakhalin dan mengugut Pulau Yedo (Hokaido). Pada tahun 1875, apabila
nasionalisme secara beransur-ansur berkembang di Jepun. Rusia cuba untuk
menduduki Pulau Sakhalin yang merupakan milik Jepun. Oleh kerana Jepun tidak
bersedia untuk berperang di peringkat ini. Rusia tidak pernah dilupakan oleh
Jepun yang mahu mengambil peluang untuk pemulihan pada masa yang sesuai. Antara
kepentingan Pulau Sakhalin ialah menambahkan lagi pasaran bagi barangan
keluaran Jepun.
Rusia
berminat ke atas China
Pada tahun 1896, China telah menandatangani perjanjian
sulit dengan Rusia yang berkaitan dengan melindungi China dari kemaraan Jepun.
China membayar pampasan kepada Rusia untuk campur tangan dalam Perjanjian
Shimonoseki bagi pihak China termasuk pajakan bagi kawasan Port Athur dan
Dairen yang bersebelahan dengan Semenanjung Shantung dan Liaotung. Rusia
menganggap tindakannya adalah kerana serangan dan ancaman Jepun ke arah
keamanan di China. Peranan Rusia lebih menonjol dalam keselamatan di China
tetapi dengan syarat meyediakan kestabilan di area tersebut. Fobia terhadap
Rusia di kalangan orang Jepun yang dikenali sebagai Russophobia berfokuskan
kepada hubungan Sino-Rusia yang merujuk kepada hubungan China dan Rusia. Di
Jepun telah tersebar mengenai China telah menjadi boneka kepada Rusia.
Campur
tangan tiga kuasa iaitu Rusia, Perancis dan Jerman,1895
Kemenangan Jepun dalam peperangan dengan China pada
tahun 1895, menyebabkan Jepun menjadi kuasa yang hebat dan agung di Asia, di
mana China sebuah negeri yang besar dan suka mencabar itu dapat ditewaskan dalam
masa yang singkat. Ini menyebabkan kuasa-kuasa barat begitu iri hati dan
bimbang akan langkah-langkah Jepun seterusnya, terutama di China. Pada 23 April
1895, Jerman, Rusia dan Perancis menuntut supaya kerajaan Jepun membatalkan
pemilikannya terhadap Semenanjung Liaotung dengan alasan “ keamanan di Timur
Jauh’. Campur tangan tiga kuasa seperti Rusia, Jerman dan Perancis di atas soal
Liaotung menaikkan kemarahan Jepun. Rusialah yang menimbulkan rasa cemas di
negeri Jepun. [29]Rusia
kelihatan sentiasa dibimbangi oleh Jepun kerana Semenanjung Liaotung dan Port
Arthur dapat dikuasainnya pada tahun 1898, melalui pajakan dengan China. Rusia
memerlukan Semenanjung Liaotung kerana supaya ia dapat pelabuhan air panas
untuk kegunaan angkatan lautnya, ia membina keretaapi di Manchuria dengan
tujuan hendak menguasai kawasan itu.
Rusia dilihat ingin menguasai
kawasan di China. Boleh dikatakan bahawa Rusia yang menimbulkan rasa cemas di
Jepun. Sesetengah kawasan pelabuhan dibuka untuk syarikat asing. Wilayah
sempadan bagi Perancis dan Rusia di kawasan utara ke selatan serta Jerman di
Shantung. Selain itu juga boleh dilihat, Perancis dan Jerman kerap memberi
bantuan kewangan kepada China yang dilihat seperti ingin membantu China untuk
memodenkan dan pembaharuan di China. Pada tahun 1895 hingga tahun 1900
dikatakan mempunyai kata sepakat bagi kuasa-kuasa ini. Terdapat tiga ciri iaitu
yang pertama, perolehan kereta apai istimewa dan konsesi perlombongan di
wilayah China, kedua kawasan pajakan termasuklah pusat operasi kapal laut yang
mana kepentingan mereka dapat dilindungi dan perjanjian dengan China akan
memastikan kawasan mereka tidak dicerobohi kuasa-kuasa lain. Kawasan di China
seperti sudah tersusun untuk kuasa Barat bertapak seperti kemasukan Perancis ke
wilayah Yunnan, Kwangsi dan Kwantung pada tahun 1895-1896. Jerman di Shantung
pada tahun 1897-1898 manakala Rusia pula di Manchuria pada tarikh yang berbeza
di antara tahun 1896 hingga tahun 1898.
4.0
ASPEK SOSIAL
Pendidikan
Melalui
slogan ‘Meningkatkan Kecerdikan Dalam Pendidikan’, Maharaja Meiji menggalakkan
sistem pelajaran moden. Namun, mereka tidak secara bulat-bulat menerima sistem
pendidikan barat. Matlamat dalam pendidikan adalah untuk melahirkan masyarakat
yang cintakan negara, menghargai nilai-nilai tradisi dan patuh kepada ketua.
Oleh itu, penduduk Jepun berjaya menerapkan kepentingan pendidikan kepada
anak-anak sekali gus mempercepatkan proses kemajuan negaranya. Sistem pelajaran
pada masa itu sangat mementingkan subjek pengajaran sains dan kejuruteraan. Buku-buku
yang bermutu dalam bidang-bidang tersebut telah diterjemahkan ke bahasa Jepun.
Di samping itu, ramai tenaga pengajar dan golongan profesional dan ahli
akademik luar telah diambil dari Britain dan Amerika Syarikat.[30]
Kementerian
Pelajaran Jepun telah ditubuhkan pada tahun 1871, setahun selepas itu barulah
rancangan untuk mewajibkan pendidikan sekolah rendah diumumkan.[31]
Pada peringkat permulaan kerajaan, sistem Perancis diterima pakai dengan lapan
buah sekolah mewajibkan pendidikan rendah untuk kanak-kanak lelaki dan
perempuan selama tiga tahun kemudian ditambah kepada enam tahun.[32]
Sebelum itu, kanak-kanak perempuan bersekolah untuk tempoh empat tahun.
Pada
1877, pusat utama untuk pengajian tinggi Jepun, iaitu Universiti Tokyo yang
kemudiannya dikenali sebagai Universiti Imperial Tokyo telah disusun semula
dalam bentuk sebagai alat untuk latihan birokrasi masa depan. Dengan
pembaharuan ini, seluruh kakitangan universiti adalah di bawah kawalan
kerajaan, terikat pada semua tanggungjawab dan sekatan dalam pegawai kerajaan
serta diberi tempat dalam hierarki birokratik. Pada 1879, pendidikan bersifat
universal dan utilitarian. Sementara mata pelajaran baru yang diperkenalkan di
peringkat tinggi termasuk kejuruteraan mekanikal, undang-undang Perancis, ekonomi
dan bahasa Inggeris.[33]
Pada tahun 1886 juga telah di tubuhkan Universiti Diraja Tokyo. Universiti ini
merupakan pusat pengajian yang tertinggi di Jepun ketika itu. Universiti ini
menyediakan sekolah latihan dalam perkhidmatan awam dalam bahagian urusan pentadbiran,
pusat pendidikan dan juga pusat penyelidikan. Universiti ini menekankan
pelajar-pelajarnya supaya mematuhi hormat terhadap maharaja dan negara.
Pelajar-pelajarnya diajar berdasarkan sistem pendidikan barat dan menekankan
pendidikan moral yang disadur dari etika Kung Fu Tze. Selain daripada
pendidikan dalam negeri, ada juga pelajar-pelajar yang di hantar ke luar Jepun
untuk belajar ilmu sains dan teknologi baru dari barat. Dalam tahun 1871 sahaja , terdapat kira-kira
54 orang pelajar telah dihantar ke Britain untuk mempelajari aspek ketenteraan
laut dan perkapalan perdagangan, ke Jerman pula untuk mempelajari aspek tentera
darat dan ilmu perubatan dan tujuan Amerika pula mempelajari perkara-perkara
mengenai perdagangan dan ekonomi.[34]
Selain
itu, perkembangan bidang pendidikan semasa era Meiji menyaksikan Universiti
Confucius di Edo digabungkan dengan sekolah perubatan Syogun dan pengajian
bahasa di Institut Penyelidikan membentuk universiti kerajaan baharu yang
diberi nama Universiti Tokyo pada tahun 1897. Bilangan universiti juga semakin
bertambah dari Universiti Kyoto pada tahun 1897 kepada Universiti Hokkaido di
Sapporo pada tahun 1918.[35]
Pertambahan Universiti di Jepun pada era tersebut telah melahirkan banyak
golongan intelektual dan pertambahan golongan intelektual ini juga secara tidak
langsung membawa kepada kemusnahan sistem feudalisme di Jepun. Pembangunan yang
berlaku di Universiti Imperial Tokyo dilihat mencerminkan cara pemikiran
generasi masa depan golongan elit di Jepun.[36] Dua universiti persendirian
yang terkemuka iaitu Universiti Keio telah diasaskan oleh Fukuzawa Yukichi pada
tahun 1858 dan Universiti Waseda diasaskan oleh Okoma dalam tahun 1882.[37] Hal
ini telah menguatkan kedudukan Negara Jepun bagi bersaing dengan kuasa-kuasa
Barat khasnya.
Kesusasteraan
Pada zaman pemerintahan Meiji, bidang kesusasteraan
telah mengalami beberapa perubahan manakala aliran-aliran kesusasteraan baru
juga telah diperkenalkan. Minat dalam bidang kesusasteraan Barat telah
berkembang luas terutama dalam penterjemahan hasil-hasil karya.[38]
Antara karya awal yang diterjemahkan adalah Robinson
Crusoe (1859), Self Help oleh
Samuel Smiles’ (1870) dan On Liberty
oleh John Stuart Mills (1871).[39] Round the World in Eighty Days karya
Jules Verne pada tahun 1878 telah mendapat sambutan menggalakkan sebagai sebuah
buku panduan beranotasi tentang perjalanan asing. Mereka semakin mudah menerima
idea, ilmu pengetahuan dan sains, pemikiran politik, kebudayaan, pelajaran dan
sebagainya yang berasal dari Barat.[40]
Karya
terjemahan yang diterbitkan dalam bahasa Jepun merupakan hasil penulisan bahasa
Inggeris. Bahasa Inggeris dapat difahami oleh masyarakat Jepun kerana ianya
merupakan bahasa asing yang sangat penting terutama dalam bidang diplomatik,
perdagangan dan komunikasi antarabangsa. Semasa era pemerintahan Meiji juga,
Jepun telah melahirkan sebilangan tokoh-tokoh kesusasteraan termasuk
penulis-penulis novel yang memberi kesan mendalam terhadap bidang kesusasteraan
di negara tersebut. Antara tokoh tersebut adalah Kawashima Chunosuke, Suyehiro
Tetcho, Sudo Nansui dan banyak lagi.[41]
Perubahan dalam kesusasteraan Jepun juga
telah menjadikan novel semakin realistik walaupun ia sebenarnya membosankan.
Tema-tema yang digunakan dalam penulisan novel tersebut adalah berkaitan dengan
politik, sejarah dan hal ehwal dunia.[42]
Penulis
yang mengilhamkan pemikiran politik dan sistem politik Barat pula adalah
seperti Fukuzawa Yukichi, Kato Hiroyuku dan Itagaki Taisuke.[43]
Fukuzawa Yukichi merupakan perintis pendidikan Barat dan juga seorang pemikir
politik yang teragung dalam sejarah kebangkitan politik di Jepun. Beliau telah
dihantar untuk mengkaji tentang persenjataan dan bahasa Belanda di Nagasaki.[44]
Beliau juga telah mengambil peluang tersebut untuk mempelajari bidang perubatan
dan bahasa Inggeris. Buku pertama beliau iaitu Seiyojijo (Syarat di Tanah Barat) mendapat sambutan yang
menggalakkan. Seiyojijo merupakan
ringkasan nota beliau tentang kerajaan Barat, ekonomi dan institusi sosial yang
menerangkan dengan ringkas bagaimana mereka bekerja.[45]
Beliau menggunakan hasil pendapatan daripada penerbitan buku tersebut untuk
membina sekolah pada tahun 1863 bagi memberi pendidikan tentang kurikulum ala
Barat.[46]
Kato Hiroyuki pula merupakan
seorang tokoh yang penting dalam sejarah kemunculan para cerdik pandai. Beliau
telah melahirkan idea-idea dalam bentuk bahasa yang mudah difahami dan bersifat
intelektual. Seorang lagi tokoh yang terkenal pada zaman pemerintahan Meiji
adalah Taguchi Ukichi. Beliau merupakan seorang yang terkenal dalam sejarah
pengajian ekonomi dan merupakan pelopor utama dalam doktrin laissez-faire iaitu perdagangan bebas
melalui penulisannya yang berjudul Dasar Ekonomi pada tahun 1882.[47]
Kebudayaan Ideologi dan Agama
Maharaja Meiji turut menyedari kepentingan ideologi
sesebuah negara untuk meningkatkan semangat nasionalisme. Meiji telah
memperkenalkan ideologi rasmi yang juga dikenali sebagai Kokutai.[48]
Ideologi ini telah memberi penekanan terhadap ciri-ciri bitara masyarakat Jepun
yang berpusat di sekitar institusi diraja. Kokutai juga telah menekankan
keunggulan kerohanian masyarakat Jepun dengan memberikan kesetiaan dan ketaatan
yang sepenuhnya kepada negara serta Maharaja yang dianggap suci dan tidak boleh
di bantah. Kokutai telah berjaya meningkatkan semangat nasionalisme masyarakat
dan memudahkan usaha Meiji untuk menjadikan Jepun sebagai sebuah negara yang
kuat dan moden.
Shinto
Negara telah dijadikan sebagai agama rasmi Jepun. Shinto Negara berasal
daripada Shintoisme yang merupakan suatu sistem agama yang mempunyai empat
bentuk utama iaitu Shinto Istana Diraja (Koshitsu Shinto), Shinto Tempat-tempat
Suci (Jinja Shinto), Shinto Mazhab (Kyoha Shinto) dan Shinto Rakyat (Minkan
Shinto).[49]
Shinto juga mempunyai kepercayaan agama politik. Terdapat tiga dogma dalam
agama Shinto iaitu Maharaja adalah Tuhan, Jepun adalah tanah Tuhan dan iman
dalam misi ihsan atau nasib Jepun. Hal ini jelas menunjukkan bahawa Maharaja
Meiji telah menggunakan agama untuk meningkatkan semangat patriotisme dan mengukuhkan
negara. Langkah pertama yang diambil dalam usaha menyebarkan ideologi Shinto
Negara adalah mengasingkan Buddhisme dari Shinto.[50]
Seterusnya, Jabatan Shinto telah diwujudkan semula dengan mengikut model
Pejabat Hal Ehwal Ketuhanan.[51]
Semasa
zaman pemerintahan Meiji juga, ajaran Kung Fu Tze telah bergabung erat dengan
Shinto Negara. Etika ajaran Kung Fu Tze yang berkait dengan kesetiaan dan
ketaatan kepada Maharaja telah dimasukkan ke dalam Shintoisme.[52]
Pengaruh ajaran Kung Fu Tze boleh dilihat dari kesannya ke atas Piagam
Pengajaran Diraja yang telah diumumkan dalam tahun 1890. Ia juga boleh dilihat
dari hakikat bahawa prinsip etika kesetiaan Kung Fu Tze dalam hubungan di
antara rakyat dengan pemerintah yang masih kuat diamalkan di rumah-rumah, kampung-kampung
dan perusahaan-perusahaan baru.
Agama
Kristian yang telah disekat semasa pemerintahan Keshogunan Tokugawa telah
dipulihkan semula semasa pemerintahan Meiji. Agama Kristian yang menyokong
autonomi rohani dan kebebasan hati nurani telah menjadi perangsang dalam
kehidupan intelektual Maharaja Meiji dengan menjadi peranan utama dalam
reformasi sosial dan perubahan politik Jepun.[53]
Kerajaan Meiji telah memberi kebebasan beragama kepada rakyat Jepun dan ini
telah membolehkan agama Kristian berkembang semula dalam tahun 1870-an.
Pusat-pusat agama Kristian yang utama dalam tahun 1870-an adalah Nagasaki,
Yokohama dan Hakodate. Perkembangan agama Kristian semasa pemerintahan Meiji
juga disebabkan oleh penubuhan banyak sekolah-sekolah Kristian dan kewujudan
banyak majalah agama Kristian. Pengaruh agama Kristian semakin berkembang
dengan penubuhan 130 buah gereja, 70 buah sekolah dan hampir 5000 buah Konven.[54]
Namun, perkembangan agama Kristian akhirnya terhalang oleh kumpulan Nasionalis
seperti Nippon-Sin.
Pengaruh Barat dilihat menular dalam
diri sebahagian masyarakat Jepun seperti gaya potongan rambut yang menunjukkan
kemodenan. Selain pendidikan, beberapa perubahan turut berlaku dalam kebudayaan
Jepun. Perubahan berlaku dalam konsep seni lukis, seni muzik dan seni drama.
Seni lukis tradisional Jepun telah diperbaharui dengan penggunaan warna-warna
yang lebih terang dari kebiasaannya. Barat mula menampakkan pengaruhnya dalam
seni muzik melalui lagu-lagu. Banyak piring-piring hitam boleh didapati dan
muncul pula konsep tarian barat. Tarian ballroom
antara tarian Barat yang paling popular. Di samping itu juga, konsep
penggunaan alat muzik tradisional dan gabungan alat muzik moden diperkenalkan.
Selain itu, di zaman ini juga, seni drama Kabuki mula di pandang tinggi dan
mendapat pengiktirafan yang tinggi. Tidak seperti zaman Edo, Kabuki adalah
persembahan untuk golongan kelas bawahan iaitu bagi hiburan golongan
saudagar-saudagar sahaja. Namun di zaman Meiji, Kabuki adalah satu bentuk
hiburan yang mendapat tempat di segenap lapisan masyarakat. Selain daripada
drama-drama pentas, industri filem juga mula berkembang. Bermula dengan
filem-filem bisu, kemudiannya menyusul pula kaedah penggunaan kamera moden,
penggunaan siri kata, teknik sinaran tiruan, dan prop.[55]
Komunikasi
dan Perhubungan
Inovasi penting sewaktu zaman
pembaharuan Meiji adalah pengenalan telegraf. Rangkaian telegraf menyediakan berita dapat disampaikan
dengan pantas tanpa mengira jarak yang jauh selain dibantu dengan kepesatan
sistem pengangkutan kereta api dan wap yang berkembang pesat. Menjelang lewat
1870, sistem telegraf telah mentransformasikan sistem komunikasi Jepun. Peristiwa penerimaan hadiah mesin telegraf oleh
Maharaja Meiji menyumbang kepada pemodenan bidang komunikasi. Mesin tersebut
kemudiannya dikaji serta menerima penambahbaikan. Teknologi telegraf sangat
membantu dalam bidang ketenteraan Jepun selain merancakkan urusan pentadbiran
dan ekonomi. Teknologi ini juga membantu dalam urusan pemusatan pentadbiran dan
pembangunan ekonomi. Pada 1872, talian telegraf menghubungkan Tokyo hingga ke Sapporo di utara dan Nagasaki di sebelah
barat. Tambahan lagi, telegraf ini
membantu kerajaan empayar menghancurkan pemberontakan Satsuma pada tahun
1877. Selain itu, telegraf juga membantu peniaga dalam pekerjaan mereka.[56] Pada
tahun 1880, hampir seluruh bandar besar di lengkapi dengan kemudahan telegraf.
Dalam tahun 1893, Jepun telah mempunyai 4000 batu kawat telegraf. Semua kawat
telegraf dimiliki oleh kerajaan kecuali beberapa cawangan.[57]
Dalam sistem perhubungan, perkhidmatan kereta api diperkenalkan serta dimulakan
dengan pembinaan landasan pada 1872. Kewujudan perkhidmatan kereta api, telah
memudahkan sistem pengangkutan untuk penumpang dan juga barangan ekonomi.[58] Pada
tahun 1872, landasan telah di bina untuk menghubungkan Tokyo dan Yokohama. Dua
tahun berikutnya, 1874, ianya telah di sambung ke Kobe, Osaka dan Kyoto.
Landasan terakhir yang dibina ketika itu untuk menghubungkan Kyoto dan Otsu
dibina pada tahun 1880. Tanggungjawab membina landasan tersebut dipantau oleh
jurutera Jepun. Manakala landasan kereta api Tsuruga-Nagahama telah disiapkan
empat tahun kemudiannya.[59]
Menjelang tahun 1881, Jepun telah mempunyai landasan kereta api sejauh 26 batu.
Secara
keseluruhannya, kejayaan dalam aspek sosial yang di capai oleh negara Jepun
melalui pembaharuan pelbagai aspek sosial telah meletakan Bangsa Jepun menjadi
sebuah bangsa yang mampu mengalahkan kuasa-kuasa Eropah pada awal abad ke 19
dan 20.
Kepentingan
Jepun dan Russia ke atas wilayah Mancuria dan korea
Kepentingan
Kedua-dua kuasa ini mempunyai
kepentingan masing-masing ke atas wilayah Mancuria dan semenanjung Korea. Bagi
Jepun penglibatan Russia ke atas wilayah Mancuria sebagai penghalang kepada
cita-cita Jepun untuk meluaskan empayarnya serta sebagai tapak untuk memasuki
benua Asia. Di Mancuria mempunyai banyak bahan mentah serta sebagai sumber
ekonomi. Kepentingan ekonomi Jepun menjadi subjek utama Jepun. Apabila Russia
meluaskan pengaruh di wilayah Mancurian secara tidak langsung Jepun menjadi
terancang. Kekayaan ekonomi wilayah Mancuria seperti pengeluar kacang soya,
kayu-kayan, arang batu, besi dan emas. Eksport kacang soya yang utama adalah
kepada Jepun. Seperti juga Russia, sebab ekonomi menjadi subjek utama dalam
perebutan wilayah Mancuria. Sebelum ini, Russia membuat rancangan ingin
memajukan daerah Siberia Timor yang lebih mundur daripada Mancuria. [60]
melihat daripada peluang ekonomi yang ada di wilayah Mancuria menyebabkan
Russia campur tangan terhadap Mancuria. Oleh itu, Mancuria menjadi rebutan
kepada kedua-dua kuasa ini kerana mempunyai kepentingan ekonomi masing-masing.
Pembinaan
Kereta Api Tran-Siberia
Jepun melihat ancaman Russia
semakin meningkat apabila Russia telah membina landasan kereta api
Trans-Siberia dalam tahun 1891.[61]
Landasan kereta api ini telah menghubungkan antara pelabuhan Vladiyostok di
Russia dengan pelabuhan Arthur di semenanjung Liaotung melalui wilayah Mancuria
sepanjang 3500 batu . Hal ini meresahkan pihak Jepun dan menganggap sebagai
musuh yang terdapat di depan mata. Selain itu, usaha pihak Russia untuk campur
tangan terhadap Korea menambahkan lagi kemarahan Jepun terhadap Russia. Russia
telah membuat perjanjian pada bulan Mei 1896 dengan raja Korea[62].
Dalam perjanjian Yamagata-Lobanoff, Russia telah diberi banyak keistimewaan
antaranya seperti bantuan kewangan, dan bantuan ketenteraan sistem perhubungan
telegraf. Dengan perjanjian yang ditandatangani ini menyebabkan pemecatan
anasir-anasir yang pro-Jepun dalam kabinet Korea dan juga meniup kebangkitan
rakyat supaya anti-Jepun. Oleh itu, Jepun berasa bimbang dengan usaha
pengukuhan pengaruh yang dijalankan oleh Russia di Korea.
Perikatan
Inggeris-Jepun 1902
Perikatan Inggeris-Jepun 1902
menaikkan semangat Jepun untuk menentang Russia. Jepun menganggap perlu untuk
membuat perikatan dengan Inggeris untuk menguatkan dan sokongan terhadap Jepun.
Inggeris juga bimbang dengan pengaruh Russia di kawasan timur laut Asia[63].
Oleh itu, perikatan antara Inggeris dengan Jepun diharapkan dapat menyekat
pengaruh Russia di timur laut Asia. Antara perjanjian yang ditandatangani pada
30hb Januari 1902 seperti berikut:
i)
Kedua-dua kuasa berjanji untuk menjaga
keselamatan dan keamanan di asia timur.
ii)
Kedua-dua kuasa mengiktiraf kedaulatan
Korea dan China.
iii)
Kedua-dua kuasa mengiktiraf kepentingan
masing-masing di china dan Korea.
iv)
Bersikap kecuali apabila salah satu
antara mereka berperang
v)
Tempoh perjanjian ini adalah selama 5
tahun dan selepas itu boleh ditamatkian.
Sebenarnya Inggeris bimbang dengan
pengaruh Russia dan peranannya di kawasan utara India[64].
India merupakan pangkalan utama British di Asia dan menyumbang kepada pulangan
ekonomi kepada pihak British. Oleh itu, perikatan Jepun-British dapat
melenyapkan dan mengurangkan pengaruh Russia di kawasan ini. Perjanjian yang ditandatangani ini juga
memberikan kesan yang amat besar kepada jepun dab sebagai suntikan semangat
untuk berdepan dengan Russia. Perjanjian ini juga memberi Jepun kelebihan
apabila kuasa dunia ketika itu Inggeris seolah-olah mengiktiraf Jepun sebagai
salah satu kuasa dunia dan tanpa campur tangan kuasa ketiga dalam peperangan
sekiranya berlaku.
Kekuatan
Tentera
Kekuatan tentera Jepun di timur
jauh menjadi pendorong tercetusnya perang Jepun-Russia. Kekuatan angkatan
tentera darat dan laut Jepun mendorong Jepun terlibat dalam perang
Jepun-Russia. Pemodenan dalam ketenteraan Jepun telah sistem pertahanan Jepun
menjelang akhir abad ke-19. Kekuatan tentera ini menyebabkan Jepun berasa yakin
di samping sokongan ketua tentera kepada maharaja Meji untuk berperang dengan
Russia.
Dari segi perbandingan tentera pada
waktu itu, bilangan tentera Jepun jauh lebih besar berbanding dengan tentera
Russia. Sebagai contoh, pada bulan Januari 1904 terdapat sebanyak 80 000 tentera
Russia di pelabuhan Arthur dan Vladivastock berbanding dengan kekuatan tentera
Jepun sebanyak 270 000 tentera terlatih dan 20 000 tentera simpanan[65].
Pan-Asianisme
Idealogi Pan-Asianisme juga
mempunyai kaitan dengan berlakunya perang Jepun-Russia 1904-1905. Jepun
beranggapan bahawa negara Asia adalah tanggungjawabnya dan untuk menyelamatkan
Asia daripada kuasa-kuasa barat. Pada bulan November 1898, persatuan Toa Dobun
Kai (persatuan kebudayaan bersama Asia Timur) bertujuan untuk menganjurkan
kajian di Korea dan China serta peranan Jepun di Asia. Persatuan ini telah
disokong oleh ramai pengusaha-pengusaha industri dan ahli polotik dalam
menyebar idealogi ( Jepun mempunyai kewajipan untuk menyelamatkan Asia.
5.0
Kesan Perang Jepun-Russia ke atas Jepun
Imej
Jepun
Imej Jepun di mata dunia semakin
tinggi dan kedudukannya setaraf dengan kuasa-kuasa barat yang lain. Kejayaan
Jepun dalam perang secara langsung dapat diakui sebagai kuasa besar dunia dan
kuasa baru di Asia Timur. Peperangan Jepun-Russia adalah satu kejayaan bagi
pihak Jepun walaupun sebelum ini Jepun telah pun menang dalam peperangan
China-Jepun 1894-1895. Perlu kita ketahui bahawa kemenangan ke atas China
disebabkan oleh China telah tersedia lemah pada ketika itu. Oleh itu,
peperangan dengan kuasa besar dunia ini memberi gambaran bahawa kuasa dari Asia
mampu untuk bersaing dengan kuasa Eropah.
Mengamalkan
dasar imperialisme
Berakhirnya peperangan Jepun-Russia
menyebabkan Jepun telah mengamalkan dasar imperialisme. Perjanjian Portmouth
telah membolehkan jepun mengambil alih peranan Russia di kawasan Asia Timur.
Sebelum ini Russia telah berminat untuk menguasai kawasan Mancuria dan Korea
untuk kepentingan ekonomi dan ketenteraan. Tetapi selepas kemenangan Jepun
dalam perang peranan Russia di kawasan Mancuria selatan dan Korea telah diambil
alih oleh Jepun serta diiktiraf oleh kuasa besar seperti Britian, Amerika dan
kuasa Eropah yang lain. Selain itu, telah meluaskan kuasanya di wilayah
Sakhalin sebahagian semenanjung Lioaotung[66]. Dasar imperialisme ini juga dapat dilihat
apabila jepun mengembangkan kuasa di negara China dalam tahun-tahun 1903
akhirnya Jepun telah sampai ke Asia Tenggara pada tahun 1942 dan berakhir pada
tahun 1945 apabila Hiroshima dan Nagasaki di bom oleh Amerika.
Perkembangan
ekonomi.
Tidak dapat dinafikan bahawa
ekonomi Jepun semasa perang merosot. Rakyat telah menanggung bebanan daripada
kemelesetan ekonomi itu dengan membayar cukai yang tinggi demi keselamatan
negara. Sebagai contoh jepun telah membelanjakan sebanyak 1.5 billion untuk
membiayai peperangan tersebut[67].
Walaupun demikian selepas berakhirnya peperangan tersebut jepun telah memasuki
era baru dengan melibatkan diri dalam teknologi berat seperti membuat senjata,
dan meningkatkan perusahaan pembuatan kapal. Selepas perang juga memperlihatkan
bahawa kepesatan ekonomi Jepun semakin meningkat dengan penubuhan dalam bidang
pembinaan kapal, industri keluli, dan kimia. Pengeluaran besi keluli bertambah
sebanyak 400% dalam tempoh 1905-1914.
Tetapi dalam pengakhiran perang, jepun tidak dibayar ganti rugi perang.
Hal ini dapat dilihat dalam perjanjian Portsmouth 1905 dan menyebabkan rakyat
berasa marah kerana perjanjian dianggap sebagai berat sebelah dan mereka
menganggap bahawa kerajaan mengkhianati mereka. Akibatnya perdana menteri
Katsura dipaksa meletak jawatan dan diganti dengan Saionji.
Kesan
ke atas Rusia
I.
Menjatuhkan
Imej Rusia
Kekalahan Rusia
menentang Jepun telah menyebabkan imej Rusia sebagai salah satu kuasa terbesar
musnah sama sekali. Negara-negara barat seperti Britain yang pada mulanya
bimbang terhadap ancaman Rusia, sudah pasti merasa senang hati. Sebaliknya,
pihak Rusia terpaksa menanggung malu yang tidak terhingga dan tidak lagi
mengambil bahagian yang aktif dalam perundingan-perundingan antarabangsa
terutama yang berhubung dengan politik di timur jauh.
II.
Tamatnya
Dasar Imperialisme Di Timur
Dengan menandatangani Perjanjian
Porsmouth dengan sendirinya Rusia menamatkan dasar imperialisme di timur.
Cita-cita Rusia untuk meluaskan wilayah arah selatan terutama Korea dan
Manchuria bagi mendapatkan pengkalan angkatan tentera laut yang bebas dari pembekuan
telah gagal. Rusia juga telah gagal untuk meluaskan pengaruhnya terutama dalam
bidang ekonomi di negeri Cina. Akibatnya Rusia terpaksa menumpukan perhatian ke
Eropah terutama di wilayah Balkan dan Asia Selatan.
III.
Kekacauan
Politik Dalam Negeri
Kekalahan Rusia telah meninggalkan
kesan yang serius kepada masyarakat Rusia. Sebagai menunjukkan rasa tidak puas
hati terhadap kecuaian dan kelemahan pemerintah telah meletus satu revolusi
menentang Raja Nicholos ÍÍ. Pada 22hb. Januari 1905 ketika peperangan masih
berjalan, pekerja-pekerja telah berkumpul di hadapan Winter Palace di St.
Petersburg. Pihak polis telah bertindak menyebabkan kira-kira 1,000 orang
pekerja mati ditembak.[68]
Pada
penghujung bulan Oktober berlaku pemogokan umum yang menyebabkan alat-alat
perhubungan di semua negeri menjadi lumpuh. Akibatnya sebuah badan pekerja
ditubuhkan yang kemudiannya dikatakan menjadikan Pemerintah Revolusiner Rusia.
Pada 30hb. Oktober 1905 dengan rasa keberatan Raja Nicholas berjanji akan
mengeluarkan satu manifesto yang akan membentuk legislatif yang dipilih (Duma)
dan memberi jaminan kepada kebebasan politik dan awam. Selain itu, dibentuk
juga Majlis Menteri (Counsil of Ministers) dengan seorang presiden.
Walaupun
kerajaan Tsar Rusia cuba berlembut dengan tuntutan rakyat namun rasa tidak puas
hati terhadap kerajaan semakin menjadi serius. Perasaan tidak puas hati sampai
ke kemuncaknya apabila berlaku satu revolusi pada 1917 yang berkesudahan
tumbangnya Kerajaan Tsar.
6.0 Sebab Kejayaan Jepun
Mengalahkan Rusia
Sebab Di Pihak Jepun.
1.
Peperangan
untuk keselamatan.
Bagi
pemimpin dan rakyat Jepun peperangan ini disifatkan sebagai
“keselamatan”(survival) Negara. Peperangan ini mendapat sokongan rakyat
walaupun terdapat golongan-golongan yang menentangnya tetapi golongan itu
terlalu kecil bilangannya.
2.
Disiplin
dan Semangat Perjuangan
Semangat
perjuangan tentera Jepun yang sangat fanatik dalam pertempuran memang terkenal
dan dikagumi. Tentera-tentera dan pengawai-pengawai merupakan pejuang-pejuang
yang berani mati demi mencapai kejayaan. Semangat ini diwarisi dari tradisi
semangat pahlawan ‘Samurai’. Unsur ini ditambah pula dengan disiplin yang
tinggi dengan menekankan perasaan taat setia yang tidak berbelah bagi kepada
Raja dan Negara. Salah seorang pemimpin tentera yang sangat memegang teguh
tradisi samurai ialah Jeneral Nogi. Di samping itu beliau menjaga disiplin
dengan kuat hinggakan mana anggota tentera yang melakukan kesalahan ke atas
orang awam, walaupun kesalahan itu kecil akan dikenakan hukuman yang berat.
3.
Strategi
tentera.
Dari
segi strategi tentera, pihak Jepun mempunyai kelebihan dari pihak Rusia. Oleh
kerana pertempuran itu berlaku di Manchuria dan Korea, pihak Tokyo boleh menghantar bantuan-bantuan
tentera dengan segera ke medan pertempuran kerana kedudukan Jepun dengan
kedua-duanya terlalu dekat.
Sebaliknya, pihak Moskow mengalami
kesulitan untuk menghantar bantuan-bantuan yang sangat diperlukan kerana
kedudukan Moskow terlalu jauh. Hanya jalan keretapi Tran-Siberian yang boleh
digunakan itu pun memakan masa berhari-hari. Armada Baltik yang diharapkan
dapat memberi bantuan kepada tentera Rusia di timur terpaksa belayar sejauh 18
000 batu untuk sampai ke tempat yang dituju. Jarak yang begitu jauh sudah pasti
meletihkan fizikal tentera-tentera Rusia dan ini menjejaskan perjuangan mereka.
Di samping semangat perjuangan yang
tinggi, tentera-tentera Jepun mempunyai senjata-senjata yang moden dan bermutu.
Misalnya, angkatan laut Jepun mempunyai kapal-kapal perang yang moden. Angkatan
tentera laut Jepun tentera Laut Jepun mampu mengalahkan angkatan laut Cina yang
lebih besar darinya pada 1894-1895 dan kali ini mengalahkan angkatan laut
Rusia. Sebaliknya, kapal perang yang terdapat dalam Armada Baltik Rusia
dikatakan jenis lama dan belum bersedia bertempur.
4.
Persetiaan
Jepun-Inggeris 1902
Tidak
dapat dinafikan persetiaan ini secara tidak langsung membantu kejayaan pihak
Jepun. Dari segi ‘moral’ ia telah menambah semangat pihak Jepun untuk menentang
Rusia kerana Jepun tidak bimbang dengan campurtangan kuasa-kuasa barat lain
untuk membantu Rusia. Pihak Inggeris walaupun tidak terlibat dalam peperangan,
telah menjadi ‘penjamin dan pelindung’ kepada Jepun.
Sebab
Di Pihak Rusia
1)
Rusia
Belum Sedia Berperang
Rusia sebenarnya belum bersedia
untuk berperang. Seperti yang telah diterangkan, perkara ini telah pun disedari
oleh Jeneral Kuropatkin. Malangnya Kerajaan Rusia tidak menghiraukan amaran
beliau. Sikap kerajaan Rusia ini mungkin kerana dipengaruhi perasaan bongkak
yang memandang rendah kakuatan Jepun dan yakin dapat mengalahkan tentera Jepun
dan yakin dapat mengalahkan Jepun dengan mudah.
2)
Kekacauan
Dalam Negeri
Sebelum meletusnya peperangan,
telah timbul rasa tidak puas hati rakyat terhadap kerajaan Tsar Rusia yang
dianggap lemah. Pegawai-pegawai kerajaan adalah tidak cekap dan korup. Golongan
bangsawan memiliki semua kekayaan sedangkan rakyat terutama golongan petani dan
pekerja hidup menderita akibat ditindas.
Bila
peperangan meletus dan Rusia mengalami kekalahan rakyat tidak dapat menerimanya
dan bencana ini dipertanggungjawabkan kepada golongan pemerintah. Bagi mereka
kekalahan ini membuktikan bahawa kerajaan cuai dalam mempersiapkan diri dan
menguatkan pasukan tentera.
Seperti
yang diterangkan telah berlaku rusuhan-rusuhan dan lahirnya Majlis Revolusi
sebaik sahaja berita kekalahan Rusia diterima. Dengan adanya gerakan
penentangan terhadap kerajaan, penumpuan perhatian yang sepenuhnya terhadap
gerakan menentang Jepun tidak dapat dilakukan. Kekuatan tentera Rusia tidak
dapat dikerahkan semuanya untuk menyerang balas tentera Jepun, kerana
sebahagianya terpaksa digunakan untuk mengawal kekacauan dalam negeri. Keadaan
ini yang memaksa kerajaan Rusia menerima perdamaian dengan pihak Jepun.
7.0
Kesimpulan
Kesimpulannya, peperangan antara Jepun dan Rusia
merupakan satu titik tolak kepada Jepun menjadi sebuah negara yang disegani
dalam kalangan kuasa-kuasa Barat. Jepun berjaya mendominasi aspek politik,
ekonomi dan sosial sehingga menjadikan negaranya setanding dengan kuasa-kuasa
Barat yang lain. Misalnya dari aspek politik, kehebatan Jepun terbukti apabila
Jepun berjaya mendapatkan beberapa buah kawasan daripada China seperti
Kepulauan Ryukyu, Taiwan dan Kepulauan Pescadores daripada China dalam perang
China-Jepun. Selain itu, Perang Rusia-Jepun yang tercetus pada tahun 1904 pula
telah membolehkan Jepun mendapatkan Korea dan meletakkan Jepun sebagai kuasa
besar dunia.[69]
Selain itu, Jepun juga memiliki angkatan
tentera laut dan darat yang kuat. Contohnya, Jepun mempunyai pasukan Tentera
Kebangsaan Jepun dan angkatan laut yang terdiri daripada puak Satsuma serta
memiliki kapal perangnya sendiri.[70] Dari
aspek ekonomi pula, Jepun membangun sebagai sebuah negara industri yang maju
tanpa mengharapkan bantuan modal daripada kuasa-kuasa Barat yang lain. Kejayaan
Jepun menguasai China dan Korea juga telah membolehkan Jepun mempunyai pasaran
yang luas untuk memperkembangkan lagi sektor ekonominya disamping banyak kilang
yang dibina oleh Jepun sepeti kilang membuat alat-alat senjata.[71] Dari
aspek sosial pula, Jepun tidak pernah mengabaikan sistem pendidikannya.
Contohnya, semasa zaman pemerintahan Maharaja Meiji lagi, sistem pelajaran
moden seperti Sains dan kejuteraan telah diperkenalkan sehinggalah tertubuhnya
pusat pengajian tinggi iaitu Universiti Tokyo pada tahun 1877 dan Universiti
Diraja Tokyo pada tahun 1886. Bilangan universiti yang semakin bertambah juga
menunjukkan pihak pemerintah Jepun sentiasa mengambil berat aspek pendidikan
sehingga melahirkan ramai golongan intelektual di Jepun.
BIBLIOGRAFI
Abu Talib Ahmad (2005). Tamadun Jepun. Kuala Lumpur
: Dewan Bahasa dan Pustaka.
A.Ghapa Harun
dan Rupawan Ahmad . Imperialisme Jepun
dan Konsep Lingkungan Kesemakmuran Asia Timur Raya.. Sumber diperolehi
daripada http://journalarticle.ukm.my/427/1/1.pdf
Abdullah
Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd.
Abdullah
Zakaria Ghazali (etc.) Perang Dunia kedua
dalam Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963). Kuala
Lumpur : Penerbit : Fajar Bakti.
Conrad
Schirokauer (1978). A Brief History of Japanese Civilization. London: Harcourt Brace
College Publisher.
John
F. Horves, Ronald Posner (1975). Tradition in Transition: The Modernization of
Japan. United Kingdom: Macmillian Publisher Ltd
Khazin Mohd
Tamrin, (1972) Perang
Rusia - Jepun 1905. Jebat: Malaysian Journal of History, Politics and
Strategic Studies
M. Vinacke (1959). A History of The Far East In Modern Times. New York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm
404.
M.Rajendran. (1988). Sejarah Jepun. Kuala Lumpur : Arenabuku
sdn. Bhd.
Maswari
Rosdi. (1983). Sejarah China dan Jepun
Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.
Marius
B. Jansen (2000). The Making of Modern
Japan. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press.
Richard Storry. (1982).
Sejarah
Jepun Moden. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa dan Pustaka.
Singh Jessy.(1981). Sejarah China dan Jepun. Kuala Lumpur :
Anthonian Store Sdn. Bhd.
W. Scott Morton (2006).
Jepun, Sejarah dan Budaya.
Kuala Lumpur: Universiti Malaya.
W. G. Beasley
(1972). The Meiji Restoration. California: Stanford University Press.
[1]
M.Rajendran. (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur : Arenabuku sdn. Bhd. hlm. 36
[2]
Ibid.hlm.60
[3]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.hlm.152
[4]
A.Ghapa Harun dan Rupawan Ahmad . Imperialisme Jepun dan Konsep Lingkungan
Kesemakmuran Asia Timur Raya.. Sumber diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/427/1/1.pdf
[5]
Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd. hlm. 406
[6]
Tonghak bermaksud satu aliran mazhab agama campuran iaiatu Confuciusisme,
Taoisme dan Budhisme. Penganut agama ini melancarkan pemberontakan kerana
menentang kehadiran pengaruh asing di
Korea terutama kuasa China dan Jepun.
[7]
Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963.
Selangor : Penerbit Fajar Bakti Sdn.Bhd. hlm. 406
[8]
Joginder Singh Jessy.(1981). Sejarah
China dan Jepun. Kuala Lumpur : Anthonian Store Sdn. Bhd. hlm.162
[9] Abdullah Zakaria Ghazali, Azhar Hj. Mad
Aros.et. (2005). Sejarah Asia Tenggara,
Asia Selatan dan Asia Timur 1800-1963. Selangor : Penerbit Fajar Bakti
Sdn.Bhd. hlm. 407.
[10]
Ibid hlm.408
[11]
Ibid. hlm, 409
[12]
Joginder Singh Jessy.(1981). Sejarah
China dan Jepun. Kuala Lumpur : Anthonian Store Sdn. Bhd. hlm.148
[13]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd. hlm. 97
[14]
Ibid. hlm.98
[15]
Ibid.hlm.99
[16]
Ghapa Harun dan Rupawan Ahmad (1996), Imperialisme
Jepun dan Konsep Lingkungan Kesemakmuran Asia Timur Raya, jurnal Jebat 24
(1996) :3-20. Hlmn 5.
[17]Ibid.
Hlmn 6.
[18]
M.Rajendran, (1988), Sejarah Jepun, Kuala
Lumpur : Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 96
[19]
Ibid. Hlmn 97
[20]Ibid. Hlmn
7.
[21]
Joginder Singh Jessy, (1978), Sejarah
China dan Jepun, Penerbit : Anthonian. Hlmn 272
[22]Abdullah
Zakaria Ghazali (etc.) Perang Dunia kedua
dalam Sejarah Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963). Kuala
Lumpur : Penerbit : Fajar Bakti. Hlmn 406.
[23]M.Rajendran,
(1988), Sejarah Jepun, Kuala Lumpur :
Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 95
[24]
M.Rajendran,
(1988), Sejarah Jepun, Kuala Lumpur :
Penerbit Arenabuku Sdn.Bhd. Hlmn 105
[25]
Khazin Mohd Tamrin, (1972) Perang Rusia - Jepun 1905. Jebat:
Malaysian Journal of History, Politics and Strategic Studies, 02 . hlm 26
[26]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn.Bhd.hlm.163-164
[27]
Ibid. Hlm 105
[28]
Khazin Mohd Tamrin, (1972) Perang Rusia - Jepun 1905. Jebat:
Malaysian Journal of History, Politics and Strategic Studies, 02 . hlm 28-29
[29]
Richard Storry. (1982). Sejarah Jepun Moden. Kuala Lumpur :Dewan Bahasa
dan Pustaka.hlm.97
[30]
Conrad Schirokauer (1978). A Brief History of Japanese Civilization.
London: Harcourt Brace College Publisher. Hlm 210.
[33]
Abu Talib Ahmad (2005). Tamadun Jepun. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.
Hlm 182.
[34]
Harold M. Vinacke (1959). A History of
The Far East In Modern Times. New
York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm 404.
[36]
W. G. Beasley (1972). The Meiji Restoration. California:
Stanford University Press. Hlm 124.
[37]
H. M. Vinacke (1961). A History of The
Far East In Modern Times. New York: Appleton Century Crofts Inc. Hlm 408.
[38] Ibid. hlm.
68.
[39] W. Scott Morton (2006). Jepun, Sejarah dan Budaya. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti
Malaya. Hlm 172.
[45] Ibid.
Hlm 89.
[46]
Ibid. Hlm 152.
[47] Ghazali Darusalam. (2001). Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Kuala
Lumpur: Penerbit Universiti Malaya. Hlm 375.
[48]
Ibid. Hlm 73.
[49] Ibid. Hlm
74.
[53] Marius B. Jansen (2000). The Making of Modern Japan. Cambridge: The Belknap Press of Harvard
University Press. Hlm 467.
[55]
Ghazali Darusalam (2001). Tamadun Islam Tamadun Asia .
Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya. Hlm 374.
[56]
John F. Horves, Ronald Posner (1975).
Tradition in Transition: The
Modernization of Japan. United Kingdom: Macmillian Publisher Ltd.
Hlm 70.
[57] M.
Rajendran (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: Arenabuku Sdn. Bhd. Hlm 66.
[58] Ghazali Darusalam (2001). Tamadun Islam Tamadun Asia. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti
Malaya. Hlm 372.
[59] M.
Rajendran (1988). Sejarah Jepun.Kuala
Lumpur:Arenabuku Sdn. Bhd. Hlm 65.
[60]
Khozin Mohd Thamrin. Perang Rusia Jepun 1905. Sumberi
diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/546/1/1.pdf pada 4.4. 2014.
[61]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 101
[62]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah china dan
Jepun Moden 1800-1955. Adabi Publication. Sdn. Bhd. Hlm. 166
[63]
Jepun bimbang dengan kuasa Russia di laut Asia Selatan terutamanya India yang
merupakan salah satu empayar British yang utama di Asia. India diibaratkan
sebagai nadi kepada imperialisme British.
[64]
Khozin Mohd Thamrin. Perang Rusia Jepun
1905. Sumberi diperolehi daripada http://journalarticle.ukm.my/546/1/1.pdf
pada 4 April 2014.
[65]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 165
[66]
M. Rajendran. ( 1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur: arenabuku sdn.bhd. hlm. 106
[67]
Ibid.
[68]
Alexandre Dumas.(1878).The Three
Musketeers.London:Broome Street.Hlm 127.
[69]
M. Rajendran (1988). Sejarah Jepun.
Kuala Lumpur : Arenabuku Sdn. Bhd. hlm 105
[70]
Maswari Rosdi. (1983). Sejarah China dan
Jepun Moden 1800-1955. Kuala Lumpur : Adabi Publishing Sdn. Bhd. hlm 98
[71]
Ibid. hlm 105
No comments:
Post a Comment